10-18 yaş arası Tip 1 Diyabetes Mellitus hastalarına verilen karbonhidrat sayımı eğitiminin besin tüketimine ve karbonhidratlarla ilgili bilgi ve tutumlarına olan etkisinin incelenmesi

Abstract

Tip 1 Diyabet hastalığının tedavisinde tıbbi beslenme tedavisi önemli bir yere sahiptir. Tıbbi beslenme tedavisinde kullanılan yöntemlerden olan karbonhidrat sayım yöntemi hastaların karbanhidratlarla ilgili bilgi, tutum ve tüketim alışkanlarını etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; karbonhidrat sayım eğitimi'nin Tip 1 diyabetli hastaların karbonhidratlarla ilgili bilgi, tutum ve besin tüketimlerine olan etkisini incelemektir. Araştırma, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Diyet Polikliniğine başvuran 35 deney grubu, 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 65 Tip 1 Diyabetli hasta ile ön test-son test kontrol gruplu deneme modeli kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın verileri karbonhidratlar ile ilgili bilgi ve tutum ölçeği, besin tüketim sıklık formu ve 24 saat besin tüketim kayıt formu ile elde edilmiştir.Araştırmada, deney ve kontrol grubunun karbonhidratlarla ilgili bilgi ve tutum ön testleri arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05 ). Deney grubunun karbonhidratlar ile ilgili bilgi ve tutum ön test-son test puanları arasında fark anlamlıdır (p<0.05). Ayrıca, deney ve kontrol grubunun karbonhidratlar ile ilgili bilgi ve tutum son test puanları arasında da anlamlı bir fark vardır (p<0.05). Deney grubuna verilen eğitimin kalıcılığı incelendiğinde ise son test ve izleme testi arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Tip 1 diyabetli hastaların eğitim sonrası günlük enerji (kcal) alımlarının düştüğü saptanmıştır (p<0.05). Araştırmada hastaların diyetle günlük basit şeker tüketim ortalamaları eğitim sonrasında artmıştır. Ancak bu farklar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Enerjinin proteinlerden gelen yüzdesi; karbonhidrat sayım eğitimi öncesi ve eğitim sonrası istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Tip 1 diyabetli hastaların karbonhidrat sayım eğitimi öncesi yağ tüketimleri daha yüksekken, karbonhidrat sayım eğitimi sonrası yağ tüketimlerinin azaldığı saptanmıştır (p<0.05). Hastaların eğitim öncesinde her gün beyaz ekmek tüketim sıklığı %77,1 iken eğitim sonrasında bu oran %5,7'ye düşmüştür.Sonuç olarak, Tip 1 diyabet hastalarına verilen karbonhidrat sayım eğitiminin hastaların besin tüketimleri, karbonhidratlarla ilgili bilgi ve tutumları üzerinde etkili olabileceğini göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Tip 1 Diabetes Mellitus, Karbonhidrat Sayımı, Adölesan

The medical nutrition therapy has a significant position in the treatment of Type 1 Diabetes. The carbohydrate counting method, which is one of the methods used in medical nutrition therapy, can affect the knowledge, attitudes, and food consumption habits of the patients about carbohydrates. The present study aimed to investigate the effect of carbohydrate counting training on carbohydrate knowledge, attitudes, and food consumption of patients with Type 1 diabetes. The research was conducted using pretest-posttest control group experimental design with 65 Type 1 diabetes patients, including 35 experimental groups and 30 control groups, who applied to the diet Outpatient Clinic of Selcuk University Medical Faculty Hospital. The data of the study were obtained by the carbohydrate-related knowledge and attitude scale, the food consumption frequency form, and the 24-hour recall dietary form.In the present study, it was found that there was no significant difference between the pretests of carbohydrate-related knowledge and attitude of the experiment and control group (p>0.05). In contrast, the difference between the pre-test-post test scores of the experiment group's knowledge and attitude regarding carbohydrates is significant (p<0.05). Also, there is a considerable difference between the post test scores of the experiment and the control group's knowledge and attitude regarding carbohydrates (p<0.05). Besides, a significant difference between the post test and the follow-up test was determined when the persistence of the training given to the experimental group was examined (p<0.05). Besides, daily energy (ccal) intake after training of patients with Type 1 diabetes was decreased (p<0.05). Daily simple sugar average consumption increased in patients after training, while these differences were not statistically significant (p>0.05). The percentage of energy from proteins was not statistically significant before and after carbohydrate count training (p>0.05). Type 1 diabetes patients had higher fat consumption before carbohydrate count training, while fat consumption after carbohydrate count training decreased (p<0.05). The frequency of use of white bread every day before the training of patients was 77.1%, while this rate dropped to 5.7% after the training.To sum up, it has been shown that carbohydrate count training given to Type 1 diabetes patients affects the patient's food consumption, knowledge about carbohydrates, and attitudes.Key Words: Type 1 Diabetes Mellitus, Carbohydrate Counting, Adolescent