Sutura cranii morfolojisi ve ıntersutural kemik varyasyonlarının radyolojik değerlendirmesi

Abstract

Cranium kafanın kemik iskeleti olup aynı zamanda vücuttaki en kompleks kemik yapıdır. Suturalar, sutural kemikler, fontaneller gibi cranium'a ait morfolojik özellikler bu güne kadar müzelerde bulunan kafataslarında ve kuru specimenler üzerinde incelenmiştir. MDCT-CTA kullanılarak kraniyal kemik yapının 3D (üç boyutlu) modellenmesi yöntemiyle cranium'a ait bu morfolojik özellikler in vivo olarak da gösterilebilir. Bu çalışmayla, ülkemiz popülasyonunda radyolojik yöntemler kullanılarak, klinik önemi olabilen bu kraniyal morfolojik özellikleri ve insidanslarını belirlemeyi amaçladık. Çalışmamıza Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'nda 2008-2009 yıllarında çeşitli nedenlerle MDCT-CTA ile beyin ve boyun değerlendirmeleri yapılan 185 olgu dahil edilmiştir. Çalışmamızda metopik sutur, lambda, bregma, asterion ve pterion radyolojik olarak görüntülenebilen ve kırıkla karışabilen varyasyonlar açısından değerlendirilmiştir. Her bir parametre cinsiyet farkı yönünden ve birlikte görülme sıklığı açısından da değerlendirilmiştir. Çalışmamıza göre persistan metopik suturun toplumda görülme sıklığı % 8.1 ve lambda varyasyonları % 5.9 olarak bulunmuştur. Tüm parametreler arasında en sık görülen varyasyon sol asterion'da tespit edilmiş olup, en az görülenler ise bregma ve sol pterion varyasyonlarıdır. Tüm parametreler açısından, cinsiyetler arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Çalışılan parametrelerin birlikte görülme sıklığı da değerlendirilmiş ve ikili veya üçlü kombinasyonlar olabileceği görülmüştür. Gerek ikili gerekse üçlü, bütün kombinasyonlara, sağ veya sol asterion'da bulunan wormian kemikler'in mutlaka eşlik ettiği tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Wormian kemik, MDCT-CTA, suturae, os incae

Cranium is the bony skeleton of the head and also the most complex bony structure in the body. Morphological characteristics of cranium e.g., sutures, sutural bones, fontanelles have been examined from the skulls in the museums and dry specimens until now. The 3D remodelling of cranial bones by using MDCT-CTA can also display in vivo morphological characteristics. In our study, we aimed to determine the presence and incidence of these morphological characteristics in Turkish population which can be clinically significant, by using radiologic methods. The head and neck regions of 185 cases were examined in via MDCT-CTA. We evaluated radiologically visible variations of the metopic sutures, lambda, bregma, asterion and pterion which can be confused with fractures. Additionally the difference between genders and incidence of coexistence of these variations were evaluated. According to our study, the incidence of persistent metopic suture was 8.1% and the incidence of lambda variations was 5.9%. Variations were most commonly encountered on the left asterion and least commonly on the bregma and left pterion. There wasn?t any statistically significant difference between genders. The coexistence of the parameters was also evaluated, and the combinations of two and three were found. These combinations were consistantly accompanied by wormian bones located at the right or left asterion.Key words: Wormian bones, MDCT-CTA, suture,Inca bone