19. yüzyıl ortalarında Muğla`da aile yapısı (122, 123 ve 124 numaralı Muğla şer`iyye sicillerine göre)

Abstract

VIII ÖZET XIX. Yüzyılın ortalarında Muğla' daki aileler, sosyo-ekonomik alanda geleneksel yapılarını muhafaza etmişlerdir. Muğla'nın içine dönük yani geleneksel yapısının korunması, Tanzimat dönemindeki tüm yenileşme hareketlerinin merkezi olan İstanbul'dan ve ana yollardan uzak oluşundan kaynaklanmaktadır. Muğla'da aile yapısı, incelenen dönemde, Osmanlı ailesinin genel karakteristik özelliklerini göstermektedir. Kök aile veya çekirdek aile hakim durumdadır. Yeni bir yuva kurmanın heyecanı içinde yapılan evlilikler, ailelerin rızaları doğrultusunda gerçekleşmektedir. Evlilik işlemleri devletin sıkı kontrolü altında yapılmakta ve `kadı`lar tarafından muntazaman kayıt altına alınmaktadır. Tüm evliliklerde kadına mehir verilmektedir. Bu hukukî bir yükümlülüktür. Mehir, dulluk veya ölüm halinde kadının ekonomik açıdan tek güvencesidir. Evliliğin en başta gelen nedeni, neslin devamı anlamına gelen çocuk sahibi olmak isteğidir. Evliliklerde zaman zaman görülen çok eşlilikler, en az bir çocuk sahibi olabilmek düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Aileler sahip oldukları çocuklarını korumak ve eğitmek amacıyla, mevcut olan tüm sosyal kurumlardan yararlanmışlardır. Muğla ailelerinin ekonomik yapısı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Tarım faaliyetleri, eski usullerle yapıldığı için, ticari gayelerden çok gündelik ihtiyaçları karşılamaya yöneliktir. Gündelik hayatta ise aileler, birbirleriyle sıkı ilişki halindedir. Bu ilişkilerde zaman zaman çeşitli sorunlar çıkmaktadır. Evlilik kurumuyla oluşan aile, boşanma, göç ve aile üyelerinin yeni evlilikler yapmasıyla dağılmaktadır. Tüm bu özellikleriyle Muğla ailesi, XIX. Yüzyılda karakteristik olarak Osmanlı ailesinin genel özellikleriyle örtüşmektedir.

IX ABSTRACT In the middle of the 19 th century, the families in Muğla maintained their traditional structure in the field of socio-economic devolopments. The maintenance of Muğla' s seclusive and traditional character derives from the fact that this city is far from the main roads and the capital, Istanbul, which was the centre of reform movements during the Tanzimat. The structure of the families of Muğla, as studied in this thesis, displays the general characteristics of an Ottoman family. The root or the core family is prevalent. Marriages, made in an emotion of establishing a new home, are conducted with the consent of families. The procedures of marriage are carried out under the strict control of the state and registered properly by the Kadis. In all marriages, a dower (a sort of muslim pecuniary marriage settlement) is given to the woman. This is a legal obligation. Dower is a security for a woman in cases of widowhood and death. The main reason for marriage is to have children meant to continue the generation. Polygamies, which are sometimes seen in marriages, are due to the fact that at least one children should be gotten by a family. In order to protect and educate their children, families made use of the whole of the present social institutions. The economic structure of the families in Muğla is dependant on agriculture and husbandry. Since the agricultural activities are carried by primitire methods, it tends to provide daily necessities rather than having a commercial purpose. In a daily life, families condensely keep in touch with each other. In the course of these relations, from time to time, there occur some various troubles. The family, formed by marriage, is broken up due to divorce, migration and new marriages of the members of a family. With all these features, Muğla' s family is characteristically similar to the general features of an Ottoman family.