Nietzsche`nin sanat anlayışı

Abstract

ÖZET NİETZSCHE' NİN SANAT ANLAYIŞI Nietzsche sanata klasik estetik kategoriler dışında yaklaşır. Onu insan yaşamının önemli bir başarısı olarak görür. Sanatla yaşamı birbirinde ayırmayan Nietzsche sanata insan ve insan hayatının çatışmalı yapısını yansıtan ve bütün olumsuzluklara rağmen yaşamı yaşanılır kılan bir başarı alanı olarak bakar. Nietzsche sanat deyince özellikle tragedya üzerinde durur. Nietzsche `The Birth of Tragedya ` adlı eserinde yaşamdaki ve sanattaki çatışmalı yapıyı eski yunan tanrıları olan Apollon ve Dionysos ikiliğine bağlar. Dionysos coşkunun, taşkınlığın kendinden geçmenin simgesidir. Onu en iyi temsil eden sanat müziktir. Apollon ise Dionysos taşkınlığı dizginleyen ona güzel biçimler veren ölçü ve dengenin simgesidir. Apollon'u en iyi yansıtan sanat plastik sanatlardır. Dionysos coşku ve heyecana kapı um sanatçı bu coşkun güdülerini güzel biçimlerle dışa vurur. Böylece Dioniysos olanla Apollon ola nı kendi eserinde bağdaştırmış olur. Sanatçı gelip geçici olan görünüşler aleminde kalıcı birliktelikler oluşturarak evrenin kaynağında bulunan çatışmalı yapıyı herkesin görmesini sağlar. Nietzsche Apollon ve Dionysos karşıtlığının bağdaşmasıyla tüm sanatların kaynağı olan tragedyanın ortaya çıktığım düşünür; ama tragedya aynı zamanda en üstün yaşam biçimini de ifade etmektedir. Peki yaşamdaki trajedi nasıl ortaya çıkar? İnsan var olmakla ölümsüz olan Anabir den koptuğunu bilir, fakat bu kopuş geçicidir. Bir gün yeniden ona dönecektir. Bu değiştirilemez bir kaderdir. İnsan ölümsüz olana yeniden dönmek için hemen yok olmayı ölmeyi ister fakat Apollon güzel biçimler oluşturarak yaşamın güzelliğini sergiler. Ve bireye varlığını sürdürmesi gerektirdiğini fısıldar. Böylece Dionysos insanı sonsuz yok olmaya Apollon ise yaşamaya sürüklerken kişi yaşamına evet der. Bu evet yaşamın bütün olumsuzluğuna rağmen onu olurlayan yüksek bir basandır. Nietzsche, insanın yaşama hem evet hem de hayır demesini trajik bir durum olarak nitelendirir. *££, YÜKSffiÖĞRETOI KOIÜLB BOKÖMÂN`IÂS¥ÛN vmMEâ

ABSTRACT NIETZSCHE'S UNDERSTANDING OF ART Nietzsche approaches art from outside the classical aesthetic categories and sees it as the most important success in human life. Neitzsche, who does not separate art and life, looks to the art as an area of success which reflects the contradicting structure of man and human life, and makes life bearable despite all its negativity. Neitzsche especially steps on tragedy when he means art. Neitzsche, in his work, `The Birth of Tragedy`, relates that contradicting structure in life and art to the clashing Ancient Greek Gods Apollo and Dionysos. Dionysos is the symbol of excitement, exuberance and ecstasy, and it is the music which represents him most. Apollö, however, is the symbol of measure and balance, who prevents Dionysos' exuberance and provides it with good forms. The art which reflects Apollo most is the plastic arts. The artist who geiu involved in Dionysos' excite and exuberance, manifests his exuberant drives in good forms; thus suiting in his art, the one who is Apollo, and the one who is Dionysos. The artist, by forming lasting collaboration in the world of perishable images, makes everybody see the contradictory structure already available in the source of the universe. Neitzsche thinks that the tragedy, which is the source of all arts, has come out due to reconciling the Apollo and Dionysos antinomy. Yet, tragedy also expresses the supreme life form at the same time. Then, how does tragedy in life come out? Being present, man knows that he is separated from the one basic, but this break off is temporary. One day he will return to it again, this is an unchangeable fate. Man wants to vanish immediately in order to return to the immortal. However, Apollo exhibits the beauty of life by establishing good forms and whispers the individual the necessity to continue his living. Therefore, while Dionysos pushes man to eternal non-existence and Apollo to living, the individual says yes to his living. This yes is a high success which approves life despite all its negativity. Nietzsche qualifies both saying yes and no to life as a tragic state.