Türkiye`de bir ağız adacığı: Karaçay- Malkar Türkçesi ağzı (Gramer-metinler-sözlük)

Abstract

Türkiye'de Oğuz ağızları yanında onlarla iç içe, yan yana varlığını sürdüren ve başka Türk lehçelerinin özelliklerini taşıyan ağızlar da bulunmaktadır. Bunlardan biri de Karaçay-Malkar Türklerinin ağzıdır. Bu çalışma kapsamında Türkiye Türkçesi ağızları içerisinde bir ağız adacığı oluşturan Doğlat (Afyonkarahisar/İscehisar), Gökçeyayla, Akhisar ve Yazılıkaya (Eskişehir/Han) köylerinde farklı yaş gurubu ve mesleklerden Karaçay-Malkar Türkçesi konuşurları ile görüşülerek, çeşitli konularda metinler derlenmiştir. Bu metinler çevriyazı işaretleri ile önce yazıya daha sonra Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Metinler üzerinde karşılaştırmalı ve eş zamanlı gramer yöntemi kullanılarak dil incelemesi yapılmış, metinlerin bir dizin/sözlüğü hazırlanmıştır. Türkiye'de gün geçtikçe unutulan Karaçay-Malkar Türkçesinin konuşulduğu bu yerleşim merkezlerinden yapılan derlemeler, hem bu ağızların kayıt altına alınarak belgelenmesini sağlayacak hem de Türkiye Türkçesi ağız araştırmalarına katkı sunacaktır.Anahtar Kelimeler: Kıpçak Lehçesi-Karaçay-Malkar Türkçesi-Türkiye Türkçesi Ağızları-Ağız Adacığı

Behind Oghuz dialects, there are also different dialects in Turkey which have the characteristics of different Turkish dialects. One of them is dialect of Karachay-Malkar Turkish people. In this study, texts on different subjects in Karachay-Malkar Turkish compiled from the villages of Doğlat (Afyonkarahisar/İscehisar), Gökçeyayla, Akhisar and Yazılıkaya (Eskişehir/Han) which compound a dialect island among Turkey Turkish dialects. At first, these texts were written with transcription letters and than translated into Turkey Turkish. Based on these texts, dialect was worked through using the comparative and synchronous grammar methods and prepared an index/dictionary of these texts. Karachay-Malkar Turkish is about to extinct day by day in Turkey. The compilations from these villages will not only provide recording and documentation of this dialect but also will contribute to Turkey Turkish dialect researches. Key Words: Kipchak Dialect-Karachay-Malkar Turkish-Turkey Turkish Dialects -Dialect Island