19. yüzyılda Ayıntap`ta misyonerlik faaliyetleri ve kurulan müesseseler (eğitim ve sağlık)

Abstract

İlk zamanlar Hıristiyanlığı tanıtma, yayma ve Hıristiyanlığa yeni inananlar kazandırmak amacıyla kullanılan misyonerlik kavramı daha sonraki tarihlerde örgütlü bir kurum olarak gelişmiştir. Dini yönüyle ortaya çıkan bu kavram ve faaliyetler 18. ve 19. yüzyıllarda dini yayma düşüncesi yanında ticari, siyasi ve kültürel amaçlı olarak toplumu yönlendirme faaliyetine başlamıştır. Çok milletli ve dinli olan Osmanlı Devleti içerisinde yaşayan azınlıklar, iç karışıklıklar ve dış etkenlerle açıkça devletten ayrılma faaliyetleri içerisine girmişlerdir. 19. yüzyılın son çeyreğinde nüfusunun yüzde yirmiye yakını Ermeni olan Ayıntab kazası ayrılıkçı Ermenilerin en büyük destekçileri ve teşvikçileri arasında yer alan Amerikan misyonerlerinin oldukça faal olduğu Anadolu kentlerinden biri olmuştur. Din adı altında faaliyet gösteren misyonerler ülkelerinin desteğine, teşvikine ve güçlü pozisyonuna dayanarak Ermeni halkını isyana yönlendirmek için her türlü vasıtayı kullanmışlardır. Okullarında Ermeni tarihi okutarak gençlere milliyetçilik ihtirası aşılamış, kiliselerde ise mezhep farkı gözetmeden ayrılıkçı vaazlar vermişlerdir. Böylece Ayıntap ve çevresinde bir arada huzur içinde yaşayan halk arasına fesatlık tohumları ekilmiş, Birinci Dünya Savaşına kadar sürecek olan bir düşmanlık süreci başlamıştır.Anahtar kelimeler: Hıristiyanlık, Misyonerlik, Osmanlı Devleti, Azınlık, Ayıntap

First time to introduce Christianity spread believe that to give the new concept used in the missionary, organized as an institution developed at a later date. Religious aspects of these emerging concepts and activities 18 and 19 next century ,the idea of religious dissemination of commercial, political and cultural orientation activities for the purpose of the society began. Multi-national and religious minorities living with in the Ottoman Empire, internal turmoil and external factors have engaged in activities clearly state separation. Nearly twenty percent of the population in the last quarter of 19. Century, The Armenian Ayıntab district and incentives are among the biggest supporters of the separatist Armenians, is very active in the American missionaries has been one of the cities of Anotolia. The support of missionaries operating in the country under the name of religion and promoting a strong position, based on the Armenian People have used every available means to direct the uprising. Schools in the history of the Armenian nationalist passion instilled by the reading to young people, churches, regardless of the separatist sect gave sermons. Thus, a combination of pistachio and living peacefully in the vicinity of the seeds planted in public bad ideas began a hostility process that will last until 1st World War.Key words: Christianity, Themissionary, The Otoman Empire, The Minority, Ayıntap