Bir iş sağlığı konusu olarak öğretmenlerde iş stresi ve başa çıkma yolları: Alan araştırması

Abstract

Stres tüm çalışanları derinden etkileyen çalışma yaşamının en temel problemlerinden biridir ve çalışanları gerek özel gerekse iş hayatında olumsuz etkileyerek hem yaşam kalitelerini hem de başarılarını düşürebilmektedir. Bu çalışmada iş stresi yüksek olduğu bilinen öğretmenlerin işten kaynaklanan stresleri araştırılarak, iş stresinin demografik özellikler ve mesleki değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı tespit edilmek istenmiştir. Bu kapsamda araştırmamız bir alan araştırması olarak planlanmış ve 2018-2019 Eğitim ve Öğretim yılında Kocaeli ilindeki devlet liselerinde çalışan 557 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri kişisel bilgi formu ve iş stresi ölçeği aracılığıyla öğretmenlere anket uygulanarak toplanmıştır. Araştırmada veri toplama araçları ile elde edilen veriler SPSS 22.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma gurubunun özelliklerine ilişkin dağılımlarını belirlemek üzere frekans-yüzde hesaplamaları ve demografik değişkenlerin (cinsiyet, medeni durum, yaş, mesleki kıdem, eğitim durumu) mesleki stres üzerindeki etkisi arasında anlamlı bir fark olup olmadığının tespiti için `ilişkisiz t-testi` ve `tek yönlü varyans analizi` yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin iş stresi genel olarak orta düzeydedir ve iş stresi ile yaş, kıdem süresi ve aylık gelir algılama düzeyi arasında anlamlı bir ilişki görülmektedir. Öğretmenlerin cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi ve sınıftaki öğrenci sayısına göre iş stresi düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Araştırmanın sonucu, bu alanda çalışan ve iş stresiyle nasıl başa çıkabileceği konusunda arayış içinde olan öğretmenler için bir kaynak niteliği taşıyacaktır. Ayrıca hali hazırda yetersiz olan mesleki stres alanındaki araştırma yazınına katkı sağlaması bakımından da önem taşımaktadır.

Stress is one of the most fundamental problems in any sector that has enourmous implication on employees and stress may have a negative impact on employees both in their private and business lives and can reduce their quality of lives as well as their success. In this study, we aimed to investigate the potential work stress of teachers who are known as having high work stress and to determine whether work stress differs from terms of demographic characteristics and professional variables in teachers. In this context, our research was planned as a field survey and conducted with the participation of 557 teachers working in official high schools in Kocaeli in the 2018-2019 academic year. Research data were collected through personal data form and work stress scale. Data obtained with data collection tools were analysed using the SPSS 22.0 statistical package program. In order to determine the distributions of the study group, the frequency-percentage calculations and the effect of demographic variables (gender, marital status, age, years of seniority, education level) on the occupational stress were analysed by unrelated t-test and one-way analysis of variance.This research findings show that teachers' work stress is generally moderate and displays that there is a significant correlation between work stress and age, years of seniority and monthly income detection level. There is no significant difference between the levels of job stress of teachers according to gender, marital status, education level and the number of students in the class. The result of the study be a resource for teachers who are working in this field and looking for ways to cope with work stress. This study may contribute to literature in the field of occupational stress as the subject is not studied deeply.