Eski Anadolu Türkçesinde bağımlı morfem olarak kullanılan fiiller

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZETİ ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE BAĞIMLI MORFEM OLARAK KULLANILAN FİİLLER Saime Selva CENGİZ (ÖNDER). Orta Ööretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Türk Dili Eğitimi Bilim Dalı Mayıs 2000 Danışman; Doç. Dr. Gürer GÜLSEVİN Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesinde bağımlı morfem olarak kullanılan fiiller sınıflandırmaya çalıştık. Tezimizde Eski Anadolu Türkçesine ait beş eseri fişledik Bu eserler şunlardır: 1. Çarh-nâme 2. Kitâbu Evsâf-ı Mesâcidi'ş-Şerîfe 3. Yunus Emre Divanı 4. Marzubannâme Tercümesi 5. Kenzü'l-Küberâ Toplanan malzemeyi de şekillerine göre sınıflandırarak vermeye çalıştık. Yaptığımız sınıflandırma şu şekildedir. I. BİR YARDIMCI FİİL BULUNANLAR A)ÎSİM + FÎÎL 1. İsim + Eylc- a) Geçişsiz Fiil Olanlar b) Geçişli Fiil Olanlar 2. İsim + İt- a) Geçişsiz Fiil Olanlar b) Geçişli Fiil Olanlar 3. İsim + Kıl- a) Geçişsiz Fiil Olanlar b) Geçişli Fiil Olanlar 3. İsim + ol-Ill a) Geçişsiz Fiil Olanlar b) Geçişli Fiil Olanlar B).FUL + FUL 1. Fiil ı - Zarffiil + Fiil 2 a)Fiilı-(y)V + Fiiİ2 aa) Fiil t- (y) A/U bil- ab) Fiil 1 - (y)I vir tte) Fiil 1 - (y)A kal- aç) Fiü, - (y)A ko(y)- ad) Fiil 1 - (y)A dur- ae) Fiil 1 - (y)A gör- af)F'ülı-(y) vlgel- ag) Fiil 1 - <y)A git- aâ) Fiil 1 - (y)A var- b)Fülı-(y)Up + Fiiİ2 ha) Fiili - (y)Up dur- 2. FiiIı-SıfatfüI + Fiiİ2 a) Fiil 1. (y)AsI gel- b) Fiil / - (y)mlş ol- c)Fnlı-(V)rol- ö. BİRDEN ÇOK YÂRDIMa FİİL BULUNANLAR A) ÎSÎM + FftL 1 + FÎİT. 2 1. İsim + Fiil t - (y)V Fiil 2 a) îsira + Fiil 1 - (y)A bü- b) îsün + Fiil ı -(y)V vir- c) îsim + Fiil 1- (y)A gör- ç) îsinı + Fiil 1 - (y)A dur- 2. İsim + Fiil 1 - Sıfatfıil FiU 2 a) İsim + Fiil 1- -(y)AsI gel- b) îsim + Fiil 1 - mlş ol- c) îsim + Fiili -(V)rol- Sınflandırmada gösterilen yapıların fonksiyonları da, ilgili bölümlerde verilmiştir.

IV ABSTRACT THE VERBS WHICH ARE USED AS DEPENDENT MORPHEME IN OLD ANATOLIAN TURKISH İn this research, we tried to classify old Anatolian Turkish verbs. We worked five works which have Old Anatolian Turkish in our thes is. This works are these; 1. Çarhnâme 2. Kitâbu Evsâf-ı Mesâcîdi'ş-Şerîfe 3. Yunus Emre Dîvânı 4. Marzubân-nâme Tercümesi 5. Kenzû'l-Küberâ We tried to give collected materials as classify according to shapes., I. The verbs have only one helping verb. A) noun + verb 1. noun + eyle- a) Transitive verbs. b) İnstransitive verbs. 2. noun + iT- a) Transitive verbs. b) instransitive verbs. 3. noun + kil- a) Transitive verbs. b) instransitive verbs. 4. noun + ol-B) verb + verb 1. verbl - gerund + verb` a) verb1-<y)A/tfWerb2 b) verbt - (y)Up + verb, 2. verbj - participle + verb, II. The verbs which have much more helping verbs A) noun + verb1 + verb, 1. noun + verbi -(y)V verb2 2. noun + verfy - participle verb. The suction of ructions which are showed in classified were given in related parts.