Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve bunun öğretmenlerin stres düzeylerine etkisi

Abstract

- 1- ÖZET Çatışma, tanım itibarıyla anlaşmazlık olduğundan dolayısıyla stresi de beraberinde getirir. İş hayatından yansıyan stres ve bunların sonuçları - doğrudan veya dolaylı - gerçekte dünya üzerindeki herkesi ilgilendirmektedir. İş hayatı, insanın çalışırken geçirdiği saatleri fazlasıyla aşan ve hayatın her cephesine yayılan bir öneme sahiptir. Bu araştırma, ilköğretim okul müdürlerinin çatışma yönetim stillerini ve bu stillerin öğretmenlerde yarattığı stres düzeylerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma verileri İstanbul İli Kadıköy İlçesi'ndeki 16 okuldan seçilen 255 kişilik öğretmen grubuna anket uygulama yoluyla toplanmıştır. Rahim tarafından geliştirilip Gümüşeli (1993) tarafından uygulanan yirmi sekiz maddelik anket üzerinde bir değişiklik yapılmadan alınmıştır. Elde edilen veriler frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, varyans analizi, korelasyon teknikleri kullanılarak çözümlenmiş, yorumlanmış ve raporlaştırılmıştır. Araştırma sonuçlan şu şekilde özetlenebilir: Öğretmen algılarına göre Okul müdürleri öğretmenlerle aralarında çıkan çatışmalarda en fazla tümleştirme stilini; daha sonra sırayla uzlaşma, hükmetme, kaçınma ve en az da ödün verme stilini kullanmaktadırlar. Tümleştirme, ödün verme ve uzlaşma stilleri öğretmenlerin stres düzeyleri ile olumsuz yönde bir ilişkiye sahipken, hükmetme stili olumlu yönde bir ilişkiye sahiptir. Kadınların erkeklere göre müdürün tümleştirme ve uzlaşma stilini daha fazla kullandıklarını algıladıkları anlaşılmıştır. En fazla stres yaratan stil hükmetme, en az stres yaratan stil ise uzlaşmadır. Öğretmen algılarına göre, okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetim stillerinin öğretmenlerin cinsiyetine, medeni durumuna, kademesine, kıdemine ve yaş grubuna bağlı stres düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur.

u- SUMMARY Since by definition conflict refers to the issue of disagreement^ introduces the concept of stress as well. Either directlyor indirectly, stres and its consequences with their impact on work appeal to anyone in the world to a great extend. The concept of work offers solid significance in every aspect of life in addition to mere working hours which an individual stands at his or her work. This study is aimed to determine the conflict management styles of the school principles and the impact of these styles to the stress levels of the teachers. The data of the research is taken from 255 teachers randomly chosen from 16 schools in Kadıköy, Istanbul. A 28 item questionnaire is administered developed by Rahim and adapted by Gümüşeli. The data is resolved, commented on and reported through statistical techniques, such as frequency, percentage, mean, anova and correlation. The findings of the study could be summarized as follows: School principles, while dealing with conflicts mostly use integration and leastly use accomodation styles. Stres level has a negative relation with integration, compensation and compromise, and positive relation with competition. Women, according to men perceive that principles use integration and compromise styles. The style which creates the most stres is competition style, which creates the least stres is compromise style. There is no significant difference among demografic variable of the teachers and stres levels.