Sosyal bilgiler dersi `Güzel Yurdumuz Türkiye` ünitesine yönelik çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle oluşturulan öğrenme ortamının 5.sınıf öğrenci başarısına etkisi

Abstract

ÖZET Son yıllarda zeka ile ilgili ortaya çıkan bulgular, öğrenme ve öğretme alanına da yeni bakış açılan getirmiştir. Çoklu zeka kuramının eğitim ve öğretim ortamlarında kullanılması 21. yüzyılda toplumsal gelişmeler için bir başlangıçtır. Çünkü çoklu zeka kuramı, bireysel farklılıkların geliştirilmesi açısından önemlidir. Çoklu zeka kuranıma göre, eğitim öğretim yoluyla bireyin temel özelliklerinde değişiklikler oluşur. Bu değişiklikler insanın farklı zeka alanlarıyla ilgili özellikleridir. Eğitim öğretimde amaç, bireylerin farklı zeka alanlarım geliştirici ve farklı zeka alanları ile ilgili değişiklikleri oluşturacak etkinlikler planlamak ve uygulamak olmalıdır. Bu nedenle bu araştırmada öğrencilerin zeka alanları belirlenerek, tüm zeka alanlarını harekete geçirici etkinliklerin yer aldığı öğretim tasarımı hazırlanarak uygulanmıştır. Böylece öğrencilerin bireysel farklılıkları dikkate alındığından öğrenmenin etkin olması ve zevkli bir ortamda gerçekleşmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada Sosyal Bilgiler dersi `Güzel Yurdumuz Türkiye` ünitesine yönelik çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle oluşturulan öğretim tasarımının 5. sınıf öğrencilerinin başarısına etkisi incelenmiştir. Öntest sontest kontrol gruplu modelin kullanıldığı çalışmada, Dr. Reşit Galip İlköğretim okulu 5. sınıflarından iki grup üzerinde yürütülen araştırmada 36 öğrenciden oluşan kontrol grubunda geleneksel öğretim tasarımı (öğretmen merkezli), 37 öğrenciden oluşan deney grubunda çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenmiş öğretim tasarımı işe koşulmuştur. Araştırmada veriler, Seber (2001) tarafından geliştirilen çoklu zeka alanlarım belirleme ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanarak uygulama öncesi ve sonrasında kullanılan Sosyal Bilgiler testi kullarıılmıştır. MEB tarafından hazırlanan ilköğretim Okulu Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında 5. sınıf `Güzel Yurdumuz Türkiye` ünitesine yönelik hedefler baz alınmış; bu hedefler araştırmacı tarafından daha kolay gözlenebilmesi amacıyla kazanım hedefleri şeklinde ifade edilmiştir. Konuların ünite içinde dağılımları ve hedefler dikkate alınarak araştırmacı tarafından sekiz zeka alanım da içeren etkinliklere dayalı günlük planlar hazırlanmış ve bizzat araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde Bağımlı gruplar t testi, Bağımsız gruplar t ııtesti, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey HSD kullanılmıştir. Elde edilen veriler, bulgular ve yorumlar bölümünde tablolar halinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: 1. öğrenme yaşantıları hazırlanırken sekiz zeka alam baz alınmıştır. Ancak çoklu zeka alanlarım belirleme ölçeği uygulaması sonucunda deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin doğa ve görsel zeka alanlarının baskın olduğu ortaya çıkmıştır. 2. Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin doğa zeka alanının diğer zeka alanlarına göre baskın olduğu, müziksel zeka alanının diğer zeka alanlarına göre geliştirilmesi gereken zeka alam olduğu gözlenmiştir. 3. Öntest ve sontestten elde edilen veriler çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenen öğretim tasarımı uygulamasının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Bir başka ifadeyle, çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenen öğretim tasarımı uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretim tasarımı (öğretmen merkezli) uygulanan kontrol grubunun akademik başarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. 4. Tek yönlü varyans analizi sonucunda deney grubu öğrencilerinin çoklu zeka alanlarına göre akademik başarılan arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 5. Aynı şekilde tek yönlü varyans analizi sonucunda kontrol grubu öğrencilerinin de çoklu zeka alanlarına göre akademik basanları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. 6. Tek yönlü varyans analizi sonucunda kız ve erkek öğrencilerin çoklu zeka alanlarına göre akademik başanlan arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. ııı

ABSTRACT Recent years, the findings about the intelligence have exposed a new perspective in teaching and learning. The usage of multiple intelligences theory in education is a beginning for the social developments in 21th century; because multiple intelligence is important for developing the individual differences. According to multiple intelligence, the individual's properties change through education. These changes are about the people's different intelligence types. The aim of education should be planning and designing some activities that can improve the individual's different intelligences. Therefore, this research was prepared by determining the students' intelligences and preparing an instructional design in which a lot of useful activities for types of intelligence were used. Since individual differences were concerned, learning has become a more enjoyable and active setting in this research. In this research, the unit `Güzel Yurdumuz Türkiye` in Social Studies lesson was designed according the theory of multiple intelligences and its effect on academic achievement was measured. Pretest-posttest with control group method was used in this study. Dr. Reşit Galip Primary School two 5th Grade classes were used as the subject group of the research. The class with 36 students was the control group and the unit was applied with the traditional teacher-centred method. The class with 37 students was the experimental group and the unit was applied with the multiple intelligence activities. The data of the research are `The Intelligence Scale` developed by Seber in 2001 and `The Social Studies Test` developed by the researcher. The test was used before and after the application. The objectives of 5th Grade `Güzel Yurdumuz Türkiye` unit was taken into consideration. Considering the subject and objectives of the unit, the researcher prepared the daily plans depended on the activities about eight types of intelligence. These plans were applied by the researcher herself. Independent Samples T-Test, One- Way ANOVA, Tukey HSD were computed according to the data gathered from the pretest, posttest and the intelligence scale. IVThe results can be summarized as follows: 1. Learning experiences were developed with eight types of intelligence. But after applying the scale, it was found that the students' natural and visual intelligences are more dominant in both groups. 2. The students' natural intelligence is more dominant than the other types of intelligences in both groups. Beside this, it is observed that, musical intelligence should be developed rather than the other types in both groups. 3. The data gathered from the pretest and posttest shows that the instructional design of multiple intelligence has an effect upon the students' academic achievement. There is a significant difference in favour of the experimental group -in which multiple intelligence theory was designed- and the control group -in which teacher-oriented design was used. 4. The data gathered from One- Way ANOVA show that there is no significant difference in the experimental group regarding the academic achievement on multiple intelligences. 5. And in the control group there is no significant difference regarding the academic achievement on multiple intelligences. 6. The results of One-Way ANOVA indicate that there is no significant difference between male and female students' intelligences.