Finansal krizler içersinde kısa vadeli sermaye hareketlerinin etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada kısa vadeli sermaye hareketleri ve kısa vadeli sermaye hareketlerinin finansal krizler içerisindeki yeri araştırılmıştır. Özellikle 1980 sonrası dünyada yaşanan küreselleşme olgusuyla beraber ekonomik anlamda yaşanan tek pazar ve finansal entegrasyon sonucu sermaye hareketlerinde önemli artışlar gözlenmiştir. Küreselleşme ve izlenen finansal serbestleşme politikaları sonucunda gelişmiş ülkelerdeki birikmiş fonlar bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yaşanan gelişmelerle birlikte gelişmekte olan ülkelere kaymıştır. Gelişmekte olan ülkeler, özellikle 1980'lerden sonra başlayan finansal serbestleşme yönünde atmış olduğu adımlarla uluslararası sermayeyi kendilerine çekmeye başlamışlardır. Bu bağlamda sermaye hareketlerinde 1980 öncesine göre bazı değişiklikler gözlemlenmiştir. Bunlar arasında, sermaye akımlarının resmi kanallardan özel kanallara geçmesi ile cari işlemler ile olan bağının azalması sonucu kendi dinamiklerince daha çok kazanç amaçlı hareket etmeye başlaması gösterilebilir. Özellikle kısa vadeli sermaye arbitraj ve spekülatif amaçlı hareket ettiğinden diğer uzun vadeli yatırımlar veya doğrudan yatırımlarına göre ekonomilere ani giriş çıkışlar yapabilmektedir. Bu durumda mali piyasalarda sermaye girişiyle başlayan rahatlama sermaye çıkışının başlamasıyla finansal dengelerin bozulmasına oradan da finansal ve ekonomik krizlerin yaşanmasına yol açabilmektedir. Bunun en son örneği Türkiye'de yaşanan Şubat 2001 krizinde yaşanmıştır. Bu bakımdan çalışmada kısa vadeli sermaye hareketlerinin Şubat 2001 faizlerindeki kriz öncesinde ve kriz içerisindeki seyri incelenerek finansal krizlerde ne derece etkili olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. III

ABSTRACT In this study we investigate the financial crisis and the role of the short-term capital flows in this process in the case of Turkey. It is observed the increases in the capital flows especially following the 1980s; since the development and deepening of the single market phenomenon and the financial integration. As a result of the globalization and the implemantations of the financial liberization policies, accumulated founds in the developed countries flow to the developing countries through the developments and the improvements in the information and communication technologies. In this process, through the progress and achievements in the financial liberalization policies, the developing countries can attract the international capital flows from the abroad. In this sense, it is observed the changes in the capital flows in the past two decades comparing to the pre- 1980. First of all, through weakening the connection between the capital flows and current balances since the capital flows start to move into the private channels from the official channels., capital flows start to focus on the short-term returns. Thus, the short-term capital founds flow and move more quickly than the foreign direct investment and the portfolio investments since they behave speculatively and intensively considered the arbitrage conditions. In the end, this process may harm the financial balances and cause the financial crisis. In these sense February 2001 economic crisis of Turkey have been suitable example for the understanding the importance of the short-term capital flows on the financial crisis. IV