Mostar eski kent dokusunu değerlendirme ve savaş sonrası planlama önerisi

Abstract

ÖZET Mostar, savaştan önce farklı etnik grupların birleşiminden oluşan bir kültürel yapıya sahip olmasından dolayı tarihi gelişim süreci incelenerek kentin geçmişi baklanda bilgi verilmiştir. Bu gelişim süreci içinde kentin oluşumunu etkileyen faktörler belirlenerek bu faktörlerin bazılarının savaşm başlamasına etken oldukları tespit edilmiştir. Özellikle dinin kent üzerindeki etkisinin eski Yugoslavya'nın şimdiki parçası olan Bosna'da dolayh olarak Mostar'da savaşm başlamasının başlıca nedenlerinden biri olduğu anlaşılmıştır. Savaştan sonra kentin fiziksel, psikolojik ve politik olarak var olmayan bir şuurla Hırvat ve Boşnak olmak üzere ikiye bölünmesi analiz edilmiş, eski kent dokusunun ve sınır bölgesinin bina, yol ve yeşfl alan durumları Mostar haritası üzerinde incelenerek mevcut sorunlar ortaya çıkarılmış ve bu sorunları çözümlemek için çeşitli öneriler sunulmuştur. Nitelikli binaların uluslararası ölçekte sosyo-kültürel, eğitim amaçlı değerlendirilmesi, oluşturulan rekreasyon alanları ile yeşil alan bütünlüğünün sağlanması ve sınır bölgesindeki transit yolun düzenlenmesi ile kentsel tasarım ön planda tutularak Mostar kentinde psikolojik ve fiziksel bütünlüğü sağlamağı ve korumayı hedefleyen bir öneri getirilmek istenmiştir. Anahtar kelimeler: Din, savaş, politika, sınır, transit yol, bölünmüşlük,eski doku

ABSTRACT Because Mostar had a multi-cultural structure before the war, the town's historical development is searched and some information about the history of Mostar has been given. In this period, the factors that effected the formation of the city has been determined and it has been found out that some of these factors were partly the cause of starting war. Particularly the effect of religion on the city was one of the main cause which started war in ex-Yugoslavia which one of its' divided parts Bosnia and indirectly in Mostar. It has been analysed that after the war, the city was divided into Bosniaks and Croats in physical, psychological and political forms with an invisible border and by researching the old town's and border area's building structure, greenery and the road structure on Mostar map, the main problems have been found and in order to solve these problems some proposals have been presented. Considering urban planning firstly, the target was to obtain and protect the psychological and phsical integration of both sides with the proposals of the qualified buildings in international scale with social-cultural and educational purpose, forming recreation areas in order to connect both divided sides in greenery texture and rehabilitation of the transit motorway which named as border. Key words: Religion, war, politics, border, transit motorway, division, old town XI