Milli parklarda yönetim zonlarının belirlenmesi amacıyla Manisa Spil Dağı parkı örneğinde bir yöntem araştırması

Abstract

IV ÖZET MİLLİ PARKLARDA YÖNETİM ZONLARININ BELİRLENMESİ AMACIYLA MANİSA SPİL DAĞI MİLLİ PARKI ÖRNEĞİNDE BİR YÖNTEM ARAŞTIRMASI HEPCAN, Şerif Doktora Tezi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Mehmet Aydın Güney Ağustos 1997, 129 sayfa Ülkemizin önemli milli parklarından biri olan Manisa Spil Dağı Milli Parkı' na yönelik bu çalışmada: milli park yönetim planlamasının yaşamsal bir bileşeni ve aracı konumundaki yönetim zonlarının, geliştirilen yöntem aracılığıyla ortaya konulması hedeflenmektedir. Yöntem çalışması; Spil Dağı Milli Parkı nı, sahip olduğu doğal- kültürel kaynak değerleri doğrultusunda ve koruma amaçlarıyla uyuşabilir olma temelinde, içeriğinde farklı aktiviteleri barındıran yönetim zonlarına ayırmayı öngörmektedir. Bir başka anlatımla yöntem; milli park peyzajını oluşturan doğal-kültürel karakteristiklerin mevcut/öneri alan kullanımlarıyla/yönetim zonlarıyla (Mutlak Koruma Zonu, Sınırlı Kullanım Zonu, Rekreasyon ve Yönetim Zonu) etkileşimlerinin ekosistemin ekolojik bütünlüğünün korunması temelinde sistematik bir biçimde irdelendiği ve yönetim zonlarının herbir plankare ve bütün milli park ölçeğinde alan kullanımına gösterdikleri uygunlukları oranında derecelendirildiği bir süreci içermektedir. Yöntem çalışması 4 aşamada ortaya konulmaktadır: * Milli park zonlarının ve bunlara ilişkin değerlendirme faktörlerinin belirlenmesi, * Zon öncelik değerlerinin ve değerlendirme faktör ağırlıklarının belirlenmesi, * Değerlendirme faktörlerinin ölçüm değerlerinin belirlenmesi, * Zonların uygunluk analizi ve derecelendirilmesi. Çalışmanın sonuç bölümünde hem ülke genelinde hem de araştırma alanı özelinde yönetim planlaması sürecini dolaylı ve doğrudan etkileyebilecek değişik boyutlardaki sorunlar ve yöntem çalışmasının getirileri de tartışmaya açılmakta ve bu sorunlara çözümler üretilmektedir. Anahtar kelimeler: Koruma Alam, Milli Park, Milli Park Yönetimi, Yönetim Zonları, Spil Dağı Milli Parkı.

ABSTRACT RESEARCH ON THE METHODOLOGICAL ASPECT OF DESIGNATING MANAGEMENT ZONES OF NATIONAL PARKS IN TURKIYE-A CASE STUDY IN SPİL DA?I NATIONAL PARK HEPCAN, Şerif PhD Thesis, Department of Landscape Architecture Supervisor: Prof. Dr. Mehmet Aydın Güney August 1997, 129 pages This research, carried out in the example of Spil Dağı National Park which is one of the remarkable national parks in Türkiye, has been driven at defining a set of management zones that is pivotal component in the context of management planning process in national parks. This methodology emphasizes dividing the Spil Dağı National Park into management zones in where different kind of activities/demands has been employed, depending on its natural and cultural characteristics and its conformity with the protection proposals. In other term the methodology contains a process in which interrelation between park's landscape values and existing/possible management zones (Strict Protection Zone, Intermediate Management Zone, Recreation and Management Zone) has been evaluated systematicaly based on the protection of the ecological integrity of ecosystem, and the management zones in each grid square/whole national park area have been ranked relatively in respect of land use suitability scores. The methodology consists of 4 stages: * Determination of the area's natural and cultural factors, and proposed national park zoning, * Determination of the priority scores of the zones, and weighting scores of the factors, * Determination of measurement scores of the factors, and * Suitability analyzes and ranking of the management zones. In the conclusion, topics covering both Türkiye's National Parks and Spil Dağı National Park in varied dimensions that could be affect the management planning process directly or indirectly and also the results of the methodology research have been discussed, and new proposals has been taken into agenda. Key words: Protected Area, National Park, National Park Management, Management Zones, Spil Dağı National Park.