Yaşlı hastalara bakım verenlerin bakım verme yükleri ve başa çıkma biçimleri ile depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Günümüzde yaşlı sağlığı kadar, yaşlılara bakım verenlerin sağlığı da önemli bir halk sağlığı sorundur. Bu çalışmada bakım veren kişilerin bakım yükleri ile anksiyete ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki ve bunlara etki faktörlerin incelenmesi, aynı zamanda bakım verenlerin kullandıkları başa çıkma biçimlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, ankete dayalı kesitsel bir çalışmadır. Toplam 70 bakım veren, çalışmaya dahil edildi. Bakım verenin ve bakım verilen yaşlının sosyodemografik özelliklerini içeren anket formu uygulandı. Yaşlının fonksiyonel durumu Katz'ın Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi (GYA) ile belirlendi. Bakım verenlerin bakım verme yükü, anksiyete ve depresyon düzeyleri ve kullandıkları başa çıkma biçimlerinin belirlenmesi için Bakım Verme Yükü Ölçeği (Burden Interview), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) ve Başa Çıkma Stilleri Ölçeği (COPE) kullanıldı.Bulgular: Çalışmamıza katılan bakım verenlerde anksiyete ve depresyon düzeyleri diğer çalışmalara oranla yüksekti. Özellikle anksiyete düzeyleri işlevsel olmayan başa çıkma biçimleri ile ilişkiliydi. Yararlı sosyal destek kullanımının anksiyete düzeylerini azalttığı tespit edildi.Sonuç: Ülkemizin şartlarına uygun olarak birinci basamak sağlık hizmetlerinde bakım verenlerin sağlığını değerlendirmeye ve korumaya yönelik klinik kılavuzlar hazırlanmalıdır. Fonksiyonel başa çıkma biçimlerinin yerleştirilmesi ve bakım verenlerin günlük yaşam stresorleri ile başa çıkabilmelerinin sağlanabilmesi için kültüre özgü programlara ve uzun dönem klinik çalışmalara gereksinim vardır.Anahtar Kelimler: Yaşlı bakımı, bakım veren, bakım verme yükü, anksiyete, depresyon, başa çıkma biçimleri.

Aim: Caregiver health is a public health problem as well as elderly health at the present time. This study aims to investigate the relationship between caregiver burden and levels of anxiety and depression, the factors influencing them, and also the coping strategies of the caregivers. Method: This study is a survey-based cross-sectional study, including a total of 70 caregivers. Sociodemographic properties of the caregivers and the care receivers were investigated by a survey form. The functional status of the elderly was detected by Katz' Index of Independence in Activities of Daily Living (ADL). Burden Interview Scale, Hospital Anxiety and Depression Scale and COPE were used to examine the caregiver burden, anxiety and depression levels and coping strategies of the caregivers. Findings: Anxiety and depression levels of the caregivers included in our study were higher when compared with the other studies. The anxiety levels were correlated with the non-functional coping strategies. The use of instrumental social support decreased the anxiety levels. Conclusion: Country specific guidelines should be prepared for the primary healthcare centers in order to evaluate and protect caregiver health. Long-term multicenter clinical studies are needed to develop culture-specific programs for the intervention of functional coping strategies and to help caregivers cope more effectively with their daily life stressors.Key Words: Elderly caregiving, caregiver, caregiver burden, anxiety, depression, coping.