Passolig uygulamasının tüketim kültürü bağlamında Türkiye yazılı basını üzerinden değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de 2014 yılında uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren çeşitli tartışmalara konu olan Passolig (e-bilet) sisteminin, Türkiye basınında köşe yazıları ve haberler yoluyla nasıl işlendiği tüketim kültürü bağlamında incelenmiştir. Türk spor tarihinde ilk defa uygulanan bir sistem olan Passolig (e-bilet) uygulaması 14 Nisan 2014 tarihinde 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında yürürlüğe girmiş, kağıt bilet dönemini sonlandıran bir e-bilet projesidir. Tüketim ve tüketim kültürü ise günümüzde hayatın her alanında olduğu gibi futbol özelinde spor üzerinde de varlığını hissettirmektedir. Futbolun endüstrileşmesi ve adeta bir iş kolu haline gelmesiyle birlikte futbol ve tüketim kültürü arasında sıkı bir bağ oluşmuş durumdadır. Passolig uygulamasıyla birlikte kullanılmaya başlayan passolig kartlarının aynı zamanda kredi kartı olarak da kullanılabilecek olması, bu uygulamanın tüketim kültürüyle olan ilişkisini ortaya çıkarmıştır. Türkiye'de futbol büyük kitlelerin ilgi odağı olan ve büyük önem verilen bir spordur. Futbol kulüplerinin taraftar oluşumları Türkiye'nin en büyük ve kapsamlı sivil toplum örgütleridir, futbol karşılaşmaları Türkiye'nin önemli toplumsal ve siyasal olguları arasında yer almaktadır. Bu sebeplerle futbol sahalarına girişte kullanılan yeni sistemin ekonomik, toplumsal ve siyasal bağlamlardan ele alınarak incelenmesi önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında Türkiye yazılı basınından farklı ideolojik yönelimleri olan beş günlük gazete (Birgün, Cumhuriyet, Hürriyet, Yeni Şafak, Yeniçağ) ve üç spor gazetesinde (Fanatik, Fotomaç, AMK) passolig uygulaması hakkındaki haber ve köşe yazıları incelenmiştir. Çalışma, passolig uygulamasının başlanacağı belirtilen 1-7 Nisan 2014 tarihi ile uygulanmaya başlandıktan sonraki 14-30 Nisan 2014 haftalarında yer alan haber ve köşe yazılarının incelenmesiyle sınırlandırılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular, passolig içerikli haber ve köşe yazılarının ekonomi politik yaklaşım çerçevesinde niteliksel içerik analizi yöntemiyle incelenmesi sonucu elde edilmiştir. Verilerin incelenmesi sonucu seçilen sekiz gazetede passolig ile alakalı toplam 158 haber ve 22 köşe yazısına rastlanılmıştır. İncelenen gazeteler arasında passoligle ilgili en çok içeriğe sahip gazete Fanatik olurken, passolig uygulamasını en az sayfalarına taşıyan gazete AMK olmuştur. Çalışma kapsamında incelenen farklı görüşlere sahip sekiz gazetenin her birinde passoligin farklı unsuruna dikkat çekilmiş ve gazetelerin sahiplik yapısı ve ideolojik tutumlarının haber dili ve köşe yazarlarının tutumları üzerinde etkileyici bir unsur olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler : Futbol, Passolig, Tüketim Kültürü, Türkiye Basını

In this study, Passolig (e-ticket) system which started in 2014 and since then made many debates on has examined with Turkey press, its corner posts writers and the news about Passolig. Passolig system also examined with the context of consumer culture. Passolig (e-ticket) system started on 14th April 2014 with the number of 6222 law that called `Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi`. Consumption and consumer culture are feels the existance on sports and football like every other branches of life. There have been strong bound between football and consumer culture within the endustrialsm and commercialism of football. Passolig cards used not only the ticket of football matches but also can be used as credit cards, this situation reveals the relate of consumer culture of Passolig system. In Turkey, football is very important sport that many of the people interests about it. The fan organizations of Turkish clubs is the biggest non-governmental organizations of Turkey and the football matches also cruical social incidents. Because of that reasons, examining the Passolig system with its economic, social, and politic context is very important. In this study five daily newspapers with various ideological tends (Birgün, Cumhuriyet, Hürriyet, Yeni Şakafa, Yeni Çağ), and three sports newspapers (Fanatik, Fotomaç, AMK), has been examined with news and columnist opinions about the Passolig system. This study districted with examining news and columnist opinions on 1-7 April 2014 which Passolig system announced the start and 14-30 April 2014 which Passolig system law go in effect. Results obtained by qualitative conten analysis method within the political economic approach. The study has revealed that there are 158 news and 22 columnist opinions related to Passolig system. Among the newspapers that examined, Fanatik has the newspaper that has most related content about Passolig . AMK newspaper has the least content about Passolig. Each of eight newspapers that examined, different elements pointed out.It can be said that the ideological tends and ownership structures determined the news language and columnists opinions.Keywords : Football, Passolig, Consumer Culture, Turkish Press