19. yüzyıl Kars âşıklarında deyim ve atasözleri

Abstract

Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir araçtır. Türk dili, yıllar boyu tazeliğini, sürekliliğini ve canlılığını korumuştur. Türk dili, bu sürekliliğini devamlı işlerliğine borçludur. Türk dilinin en zengin mahsullerinin verildiği sahalardan birisi şüphesiz ?Âşıklık Geleneği?dir. Halkın anlayacağı dilden, saf ve arı bir Türkçe ile kaleme alınmış eserlerde, halkın sorunları, duygu ve düşünceleri dile getirilmiştir. Âşık Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı'nın temel taşlarından birisi sayılır. Bu geleneğin Anadolu sahasında en yaygın olduğu bölgelerden birisi Kars-Ardahan bölgesidir.Bu çalışmamızda, ?Âşıklık Geleneği?nin en verimli sayılabileceği yüzyıllardan birisi olan 19. Yüzyıl Âşık Edebiyatı dönemi içinde yetişen Kars âşıklarının kullandığı atasözü, ve deyimleri tespit etmeye çalıştık. 19. Yüzyıl'da Ardahan ve Iğdır illerinin Kars iline bağlı olması nedeniyle bu dönemde eser vermiş âşıklar da Kars ili âşıklarına dahil edilmiştir.Anlam zenginliğine ve anlatım inceliğine sahip ifadeler olan atasözleri ve deyimler, bir dil için önemli söz varlıklarıdırAtasözü ve deyimler, az sözle çok şey anlatmayı amaçlayan dil öğeleridir. Âşıkları da söz ustaları olarak kabul ediyorsak, âşıkların bu dil öğelerini sıkça ve ustaca kullanmış olmaları gerekir. Bölge ağzında kullanılan, Türkiye Türkçesi'nde yer almayan atasözleri ve deyimlere çalışmamızda yer verilmiştir. Bu çalışma ile ayrıca, bölge ağızlarında kullanılan atasözleri ve deyimlerin çoğaltılmasına katkıda bulunacağımızı umut ediyoruz.Bu problemin tespiti amacı ile yapılan bu çalışmanın ?Âşıklık Geleneği?ne ve Türk dili ile Türk milletine hizmet edeceğini temenni ediyoruz.Anahtar Kelimeler: Kars, Âşıklık Geleneği, 19. Yüzyıl, Atasözü ve Deyimler

Language is a natural implement which provides agreement among people. Turkish language, has been preserved its youth, continuity and liveliness for years. Turkish language is owe this continuity to its process. By all means, traditional national poetry is one of the largest and richest fraction in Turkish. In this tradition, all artists used the basic Turkish which doesn?t contain foreign words. The language was completely pure, and the artists was interested in folk?s problems. The Tradition Of National Poetry is the basic of Turkish Language and Literature. Kars-Ardahan district is one of the important district of this tradition.In this study, we tried to fasten down the proverb and idioms that used by artists in the 19. century. Ardahan and Iğdır was bound up with Kars in the 19. century. So that, artists who worked in this tradition has included in Kars artists.Proverbs and phrase that have rich meaning and elegance expression are very crucial entities for any language.Proverbs and idioms are the language items which aim that to explain a lots of things with a little thing. If we accept the traditional artists (Ashık) whom are they the expert, they must use proverb and idioms constantly. In this study also we added the proverb and idioms which doesn?t use in Turkish Language but still live in Kars region. We hope with this study, to redound the proverb and idioms in Turkish.We long for, this study will duty to the The Tradition Of National Poetry and Turkish people.Key Words: Kars, The Tradition Of National Poetry, 19. Century, Proverb and Idıoms