Arap Baharı sonrası İran dış politikasında vekâlet savaşları: Irak, Suriye ve Yemen

Abstract

Binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan İran, sahip olduğu devlet geleneği ile özellikle Ortadoğu'da oldukça önemli bir aktör konumundadır. Bu noktada bölgede yaşanan gelişmeleri etkileyen, aynı zamanda bu gelişmelerden ciddi oranda etkilenen İran'ın dış politika anlayışı ve bu anlayışın sahadaki pratiği, hem İran dış politikasının anlaşılmasına hem de bölgede yaşanan hadiselerin daha iyi bir şekilde kavranmasına neden olmaktadır. Ortadoğu bölgesinden içsel ve dışsal kaynaklı hadiselerin yarattığı istikrarsızlığın İran dış politikasında önemli bir manevra alanı yarattığı görülmektedir. Bu noktada 2003 Irak işgali ile İran lehine dönemeye başlayan bölge jeopolitiği, Arap Baharı sürecinin bölgeyi bir bütün halinde istikrarsızlığa itmesiyle gün geçtikçe İran'ın nüfuzunu arttırdığı bir hal almıştır. Bu noktada özellikle Irak, Suriye ve Yemen Arap Baharı sonrası süreçte ortaya çıkan istikrarsızlık ile İran'ın hâkimiyet alanı kazanabileceği alanlara dönüşmüştür.

Iran, which has a history of thousands of years, is a very important actor especially in the Middle East with its state tradition. At this point, Iran's foreign policy understanding and its practice in the field, which affects the developments in the region and is also severely affected by these developments, lead to both understanding of Iran's foreign policy and a better understanding of the events in the region. It is seen that the instability created by internal and external events from the Middle East region creates an important field of maneuver in Iran's foreign policy. At this point, the geopolitics of the region, which began to turn in favor of Iran with the 2003 invasion of Iraq, has gradually increased Iran's influence as the Arab Spring process pushed the region into instability as a whole. At this point, especially Iraq, Syria and Yemen turned into areas where Iran could gain dominance with the instability that emerged after the Arab Spring.