Memduh Şevket Esendal`ın ilk sekiz hikaye kitabında yer alan hikayelerdeki zarf-fiiller ve zarf-fiil grupları

Abstract

Bu tezde Memduh Şevket Esendal'ın yayımlanan ilk sekiz hikâye kitabında yer alan hikâyelerindeki zarf-fıiller ve zarf-fıil grupları işlevleri ve yapıları açısından incelenmiştir. Türkçede, geniş bir kullanım alanına sahip olan, anlatımı uzatmadan ve bağlaç kullanmadan, tek bir cümle içerisinde birkaç eylemin bildirilmesini sağlayarak Türkçenin gücünü ve kıvraklığını arttıran fiilimsiler ve bunlar arasında özel bir yeri olan zarf-fıiller, öteden beri Türkologların ilgisini çekmiştir. Günümüz Türkçesinde Eski Türkçede olmayan zarf-fıillerin ve zarf-fıil işlevli yapıların ortaya çıkması, Türkçeyi giderek daha zengin bir zarf-fıil kadrosuna ulaştırmaktadır. Bu sebeple tez konusu olarak zarf-fıiller seçilmiştir. Bu araştırmada Memduh Şevket Esendal'ın eserlerindeki zarf-fıillerin işlevleri tespit edilip; zarf-fıillerin, cümledeki yerleri, cümlenin yüklemi ile, öznesi ile ilişkileri yapılan açısından incelenmiş ve çıkan sonuçlar tablolaştırılmıştır. Ayrıca metinlerdeki zarf-fıiller, kalıplaşmalardaki ve ikilemeli yapılardaki kullanımları açısından incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda Türkiye Türkçesindeki zarf-fıillerin yapılan, cümle öğeleri ile ilişkileri ve cümledeki kullanımları ile ilgili Türk dil bilgisine katkıda bulunacak bazı tespitlere ulaşılmaya çalışılmıştır. Anahtar sözcükler: zarf-fıil, özne,yapı, çatı, Memduh Şevket Esendal

In this thesis, gerund and gerund-clouses in Memduh Şevket EsendaPs published first eight stories were examined interms of their functions and structures. Gerunds and particibles, widely used in the Turkish Language, attracted Turkologists by getting known many actions in only one sentence without extending the expression and using any conjuction and increasing The Turkish Language's effective expression and fluency. Coming out of new gerunds and their functional structures, which were not used preious Turkish expression but in today's Turkish Language, have provided a rich gerund structure to the Turkish expression. For this reason, the gerunds were chosen as the subject of the thesis. In this study, gerunds funcsions in Memduh Şevket Esendal's works were determined, the gerunds places in sentences and their relations between sentence's verb and subject were examined by the aspects and their structure, İn conclusion, the result were tabulated. In addition to this, the gerunds used in the texts were examined by the aspects of multiple meaning and patterning usage. At the and of this study, it was aimed to determine how the structure of gerunds 'in Turkish Language, their relations with sub structures of sentences and their uasage contribute Turkish Language. Key Words: Gerund, subject, structure, main, Memduh Şevket Esendal