Minör kafa travmalı hastalarda serebral hemodinamik değişikliklerin renkli doppler ultrasonografi ile incelenmesi

Abstract

Amaç: Transkraniyal doppler ucuz, non invaziv ve kullanımı kolay bir yöntemdir. Ana intrakraniyal arterlerdeki stenozun ve kollateral dolaşımm değerlendirilmesi, ekstrakraniyal oklüziv hastalığm intrakraniyal kan akımı üzerine etkisinin değerlendirilmesi, AVM taranması ve beyin ölümü tespiti için kullanılmaktadır. Fonksiyonel testlerle serebral rezervin saptanması, menenjitte, migrende ve posttravmatik hemodmaminin değerlendirilmesi gibi konularda çalışmalar yapılmaktadır. Biz de çalışmamızda minör kafa travmalı hastalarda posttravmatik serebral hemodinamik değişiklikleri değerlendirmeyi amaçladık. Materyal ve Metod: Temmuz 2003 ile Şubat 2004 tarihleri arasında minör kafa travmalı (MKT) 44 hasta (Grup 1) posttravmatik ilk 8 saat içerisinde değerlendirildi. Sağlıklı 24 bireyden kontrol grubu (Grup 2) oluşturuldu. Transtemporal bakı ile bilateral orta serebral arter (MCA), submandibular bakı ile internal karotid arter (İCA) akımları ölçüldü. Gruplar yaş, cinsiyet, MCA akım parametreleri, ekstrakranial İCA ortalama akımları, VMCA/VİCA oranlan açısından birbiriyle karşılaştırıldı. Bulgular: Gruplar arasında yaş ve cinsiyet açısından istatistiksel anlamlı fark yoktu. MKT'li olguların MCA akım hızlan, rezistif (Rİ) ve pulsatilite indeksleri (Pİ) normal gruba göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Buna karşılık İCA akımlan ve VMCA/VİCA oranlan açısından anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). 6 vakada (%13.6) hiperemi ile uyumlu bulgular izlenirken hiçbir hastada vazospazm yoktu. Sonuç: MKT'li hastalarda MCA akım hızlarında, pulsatilite indeksleri (Pİ) ve rezistif indeks (Rİ)'lerinde artış izlenmektedir. Bizim bulgularımız literatürde bildirilen minör kafa travmalannda vazospazmın beklenen bir bulgu olmadığı, buna karşılık hiperemi değerlerinin düşük oranda izlenebileceği kanaatini desteklemektedir.

Purpose: Transcranial doppler is a cheap, non-invasive, well tolerated easy- to-use method. It is used for the assessment of main cerebral arterial stenosis and the collateral circulation, to evaluate the effect of extracranial occlusive disease on intracranial blood flow, detection of AVM and brain death diagnosing. Different subjects like the evaluation of cerebral reserve by functional tests, and the cerebral hemodynamia in meningitis, migraine, and posttraumatic period are studying. In this study it is aimed to assess the posttraumatic cerebral hemodynamia in minor head injured patients. Materials and Methods: 44 patients with minor head injury (Group 1) evaluated in the early 8 hours of posttraumatic period between July- 2003 and february-2004. The control group (Group 2) has composed of 24 healthy people. Bilateral blood flow velocities of middle cerebral arteries (MCA) had measured using transtemporal technique while internal carotid arteries were evaluated by submandibular examination. The groups compared according to age, sex, velocitiy parameters of MCA, mean velocity of extracranial ICA's and VMCA/ VICA ratios. Results: There was no statistically significant difference between the groups according to age and sex. The flow velocity, resistive indexes (RI) and pulsatility indexes were significantly higher in patients with minor head injury according to normal group. Opposite to this there was no significant difference in ICA velocities and VMCA/VTC A ratios. 6 patients (13.6%) showed hyperemia findings although no vasospasm detected. Conclusions: MCA velocities, pulsatility indexes (PI) and resistive indexes (RI) increases in patients with minor head injury. Our results supports the opinion reported in literature that vasospasm is not an expected finding in patients with minor head injury opposingly hyperemia can be seen at least in low persantages.