Farklı iki yıkama tekniğinin kök kanal dentinine penetrasyonunun ve smear tabakasının uzaklaştırılmasına olan etkisinin in-vitro değerlendirilmesi

Abstract

Kök kanallarının yıkanmasındaki ilk amaç, kanal aletlerinin ulaşamadığı alanlarda etkin bir yıkama yaparak, mikroorganizmaları, vital ya da nekrotik pulpa artıklarını kök kanalından uzaklaştırmaktır. Yıkamanın etkinliğinin kıyaslandığı bu çalışmamızda ise üç farklı yıkama yöntemi, yıkama sıvılarının dentin kanallarında penetrasyonu ve smear tabakasının kaldırılmasındaki etkisi bakımından değerlendirildi.Çalışmamızda kullanılan 64 adet alt premolar diş, giriş kaviteleri açılarak ProTaper® (Dentsply Maillefer, Baillagues, Switzerland) döner Ni-Ti eğe sistemi kullanılarak F3 numaralı alet ile standart olarak her örnekte uygulanarak genişletildi ve şekillendirildi. Şekillendirme sırasında yıkama sıvısı olarak %2,6 NaOCl kullanıldı. Genişletmesi tamamlanan örnekler rastgele iki gruba ayrıldı. Ayrılan örneklerin smear tabakaları her solüsyon kök kanalında birer dakika kalacak şekilde 1 ml % 17 EDTA, 1 ml % 5,25 NaOCl ve son olarak 2,5 ml steril saf su dental enjektör ile kullanılarak uzaklaştırıldı. Her grup için ikişer olmak üzere 4 adet diş ise kontrol gurubu olarak ayrıldı ve bu dişlere hiçbir işlem yapılmadı.Yıkama sıvılarının penetrasyonunu inceleyebilmek için hazırlanan ilk grup örnekler, asit füksin boyası kullanılarak renklendirilen NaOCl yıkama sıvısı kullanılarak RinsEndo yıkama cihazı, Ultradent yıkama ucu ve de dental enjektör ile yıkandı. Yıkanan örneklerin kron kısımları uzaklaştırılarak kökler elmas separeler ile koroner, orta ve apikal olmak üzere üç kısma ayrıldı ve ayrılan kısımlar stereomikroskopta incelendi.İkinci grup dişlerin son yıkama protokolü ise her bir yıkama sıvısı birer dakika kullanılmak üzere 1 ml % 17 EDTA, 1 ml % 5,25 NaOCl ve son olarak 2,5 ml steril saf su RinsEndo yıkama cihazı, Ultradent yıkama ucu ve dental enjektör yardımıyla gerçekleştirildi. Yıkanan dişlerde dikey olarak oluklar hazırlanarak uygun bir keski ve çekiç yardımıyla örnekler ikiye ayrıldı. hazırlanan örnekler taramalı elektron mikroskobu kullanılarak smear tabakasını kaldırma, debrisi uzaklaştırma ve erozyon bakımından değerlendirildi.İstatistiksel değerlendirmelerde ilk gruptaki örneklerin varyans analizi `'ANOVA'' testi ile yapıldı ve guruplar arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Farkın hangi guruplardan kaynaklandığının belirlenmesinde yapılan ikili karşılaştırmalarda Scheffe's testi kullanıldı.Çalışmanın ikinci kısmında değerlendirilen örneklerde gözlemciler arası uyum ağırlıklandırılmış Kappa istatistiği kullanılarak değerlendirildi. Yıkama yöntemlerinin birbiriyle kıyaslanmasında ise Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Kruskal-Wallis testi sonucu gruplar arasında anlamlı bir fark çıktığından (p<0,05), `'Wilcoxon İki Örnek Testi'' ile bu farkın hangi gruplardan kaynaklandığı belirlenmeye çalışıldı.Bu çalışmadan elde edilen veriler değerlendirildiğinde ise kök kanallarından smear tabakasının ve debrisin uzaklaştırılmasında en etkili yöntem RinsEndo olarak belirlendi. Bunu sırasıyla Ultradent yıkama ucu ve dental enjektör izledi. Kullanılan üç yıkama yönteminden RinsEndo orta ve apikal üçlüde, Ultradent yıkama ucu ise koroner bölgede en fazla erozyon meydana getiren teknik oldu.Yıkama sıvılarının dentin kanallarında penetrasyonu incelendiğinde ise her üç yöntem de kabul edilebilir bir düzeyde başarı gösterdi ve aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.Anahtar Kelimeler: RinsEndo, yıkama, dentin tübül penetrasyonu, smear tabakası

Removal of vital and necrotic remnants of pulp tissues, microorganisms and microbial toxins from the root canal system is essential for endodontic success. In this study, we compare three different irrigation techniques for the efficacy of removal smear layer and debris, and investigate penetration ability of the irrigation solutions for the each irrigation techniques.Sixty-four extracted single-rooted lower premolar teeth were de-coronated and root canals were enlarged to size F3 ProTaper rotary system at the apex. Specimens were rinsed with 2,6% NaOCl during the preparation. Then the teeth were randomly divided into two main group (n=32).Thirty teeth were divided into three sub-group and two teeth were seperated for control group. After that smear layer were removed with a final rinse with a syringe using 1min; 17% EDTA and 1min; 5,25 NaOCl and sterlized pure water. 2,6% NaOCl were coloured with fuchsin acid and each sub-group (n=10) were rinsed with RinsEndo, Ultradent Endo-Irrigator tips and dental syringe. Then each specimens were cutted with diamond disk by coronal, middle and apical third and so seperated by three blocks. The blocks were checked by two observer with under stereomicroscop view for the penetration ability in dentinal tubules.Second stage of the study thirty premolar teeth, enlarged to size F3 ProTaper rotary system, were rinsed with RinsEndo, Ultradent Endo Irrigator tips and dental syringe using 1 min; 17% EDTA, 1 min; 5,25% NaOCl and sterilized pure water. For scanning electron microscopic examination, all specimens were grooved vertically on the buccal and lingual surfaces with a fissure diamond bur under water irrigation. Then each samples were split intı two halves with a small chisel and hammer. After that the specimens were dehydrated in ascending ethanol solutions and dried in a desiccator. The samples were examined by two observers. Evaluation were done for smear layer, debris and erosion.Statistical analyses of the first group?s data were performed with ANOVA and Scheffe? s test (p<0,05). Second group?s data were performed with Weighted-Kappa, Kruskal Wallis and Wilcoxon Two Sample?s Test (p<0,05).When the results of this study were evaluated RinsEndo system was the most effective tecnique for removal smear layer and debris. This was followed by Ultradent and dental syringe, respectively. RinsEndo system created more erosion in apical and middle third but Ultradent Irrigator tips caused more erosion in coronal third.On the other hand the penetration of NaOCl irrigation solution into the dentin tubules with all methods were found succesful. Although, RinsEndo shows the higher penetration values, there is no statistically difference between all tecniques.Key Words: RinsEndo, irrigation, dentinal tubuli penetration, smear layer