Tip 2 diyabetli kadın hastalarda ikindi ara öğününde verilecek iki farklı ara öğün içeriğinin kan şekeri düzeyine etkisi

Abstract

Bu çalışma, Tip 2 diyabetli, multiple insülin tedavisi kullanan kadınlarda , ikindi ara öğününde tüketilen iki farklı ara öğün içeriğinin kan şekeri üzerine etkisini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Çalışma, Ege Üniversitesi Endokrinoloji Bilim Dalı Polikliniğinde, 2014 Ocak- 2015 Nisan tarihleri arasında, polikliniğine gelen tip 2 diyabetli, yaşları 45-60 arasında olan, multiple insülin tedavisi alan, 15 diyabetli birey ile tamamlanmıştır. Rutin yapılan tetkiklerinde, hedeflediğimiz A1C değerine sahip, hedeflenen BKİ aralığında olan gönüllüler çalışmaya alınmıştır. Gönüllülere rutin işlemler dışında sürekli glukoz monitorizasyon sistemi (CGMS) uygulanmıştır. Gönüllülerin, antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Ağırlık ölçümü, biyoelektriksel empedans analiz (TANİTA BC- 418 MA) cihazı ile yapılmıştır. Çalışmaya dahil olma kriterleri; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Endokrinoloji Bilim Dalı polikliniğine başvuran 45 -60 yaş arasında, multiple insülin tedavisi kullanan, 6.5< A1c < 10 olan, BKİ< 35 ve GİS bozukluğu ve nefropatisi bulunmayan, birbirleriyle benzer fiziksel aktiviteye sahip gönüllü tip 2 diyabetli kadın bireyler alınmıştır. Kişiye özgü tıbbi beslenme tedavileri belirlenerek beslenme planları yapılmıştır. Bu plan çerçevesinde ikindi ara öğün için kişinin gereksinim duyduğu karbonhidrat ilk iki gün sadece meyveden (karbonhidrat), izleyen diğer iki gün ise meyveye ek olarak sütten( karbonhidrat, protein, yağ) karşılanmıştır. Hastalara, ilk geldikleri gün, bu konuda eğitimli diyabet hemşiresi tarafından sürekli glukoz monitorizasyon sistemi (CGMS) cihazı takılmış ve 4 gün süre ile kan şekerlerindeki değişiklikler izlenmiştir. Katılımcıların %13.3'ü okuryazar değil, %26.7'si okur yazar, %33.3'ü ilkokul, %13.3'ü lise, %13.3'ü üniversite mezunudur. Fiziksel aktivite bakımından %93.3'ü sedanterdir. %93.3'ünün sosyal güvenliği vardır. Diyabetli bireylerin, %86.7'si sigara kullanmamakta, %13.3'ü sigarayı bırakmıştır. Alkolü hiçbiri kullanmamaktadır. (%100.0) Katılımcıların beslenme alışkanlığını değerlendirdiğimizde, yaklaşık yarısının düzenli ara öğün alışkanlığının olmadığını saptanmıştır. 7 kişinin kuşluk ara öğününü atladığı (% 46.7), 6 kişinin ikindi ara öğününü atladığı (% 40.0), 5 kişinin gece ara öğününü atladığı (% 33.3) saptanmıştır. Çoğu, kahvaltı yapma alışkanlığına sahiptir.(%93.3) Hepsi akşam yemeğini düzenli tüketmektedir. (%100.0) En az tüketilen öğün, öğle yemeğidir. 3 kişinin öğle yemeğini yemediği görülmüştür. (% 20.0) Katılımcıların 8'nin BKI'i 25.0 - 29.9 arasındadır. (% 53.3) 7'sinin BKI ≥ 30 kg/m²'dir. (% 46.7) Tüm katılımcıların bel çevresi ≥ 88 cm ve bel/boy oranları ise ≥ 0.5 cm'dir.(%100.0) Katılımcılar, CGMS takılı olduğu sıradaki dört günlük besin tüketim kayıtları BEBİS 7.0 yazılım programı ile değerlendirilmiş ve %45.4 karbonhidrat, %36.8 yağ, % 17.8 proteinden karşıladığı saptanmıştır.Bu çalışmada, verileri istatiksel paket proramı spss15.0 ile değerlendirdik, bağımlı gruplarda Wilcoxon işaretli sıra testi uyguladık. Katılımcıların gece 03.00, sabah,öğle,akşam açlık ve tokluk kan şekeri ortalamaları ve gece 23:00 kan şekeri ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulmadık. Açlık ve tokluk kan şekeri değerleri ortalamasına göre değerlendirdiğimizde, iki gün ikindi ara öğününde meyve tüketen grup ile takip eden 2 günde ikindi ara öğününde meyve ile beraber süt tüketen grup arasında kan şekeri değişkenliği açısından anlamlı fark bulunmadı. Katılımcıların ikindi ara öğünden sonraki 180 dk. içerisindeki eğri altında kalan (AUC) değerlerini karşılaştırdığımızda, ilk iki gün ikindi ara öğününde meyve tüketen grup ile takip eden 2 günde ikindi ara öğününde meyve ile beraber süt tüketen grup arasında eğri altında kalan alan açısından anlamlı olarak fark bulunmadı. Sonuç olarak, ara öğünde tüketilmesi önerilen standart bir besin veya menü yoktur. Diyabetik bireyin beslenme alışkanlıklarını değerlendiren diyetisyen, hedeflenen metabolik kontrole, medikal tedaviye, egzersiz varlığına ve sosyo-kültürel durumuna göre ara öğün planını düzenlemelidir.

Aim: To investigate the effect of different types of afternoon snacks on glycemia of type 2 diabetic patients treated with multiple insulin injections.Material – Method: The study was performed in Ege University Endocrinology Outpatient Clinic. Recruitment period was between January 2014 – April 2015. Fifteen type 2 diabetic women aged between 45-60 who were treated with multiple insulin injections and with similar activity levels were included in the study. Inclusion criteria were:Women with T2DM Treated with MIIT60 >Age >45BMI <356.5 <A1c <10Their blood glucose were monitored for 4 days with CGMS (continue glucose monitoring system). First two days' afternoon snacks were composed of only fruits (carbohydrates), were followed by 2 days with afternoon snacks composed of fruit and milk (carb+protein+fat). Results: AUC for glucose were calculated for 3 hours following afternoon snacks. There were no significant difference between the first two days' AUC for glucose compared to the following two days'.Conclusion: Type 2 diabetic women treated with MIIT can consume only carbs or protein+fat+carbs with same calories in their afternoon snacks, interchangeably.