Afgan Medenî Kanunu`nun Asâr-ı İzdivac maddelerindeki (98-130) fıkhî hükümlerin müçtehitlerin görüşleri açısından değerlendirilmesi

Abstract

Toplumun temel taşını teşkil eden aile müessesesine İslam dini çok önem vermiştir. Müslümanların sahih nikâh akdiyle aile kurmaları değişik ayet ve hadislerle teşvik edildiği görülmektedir. Bu şekilde hayatlarını birleştiren karı-koca, bir takım hak ve mükellefiyetler üstlenmektedirler. Bunların bir kısmı sadakat, saygı, iyi davranmak vs. gibi karşılıklı hak ve sorumluluklar iken diğer bir kısmı da mali külfeti olan ve erkeğin hanımı için yerine getirmesi gereken sorumluluklardır. Biz bu çalışmamızda AMK'nun Âsâr-ı İzdivac başlığı altında ele alınan ve evlilik akdiyle beraber kocanın karısına karşı sorumlu olduğu mehir, mesken ve nafaka hakkını inceledik. Çalışmamız giriş, iki bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. Birinci bölümde AMK'nun (98-114) maddeleri göz önüne alınarak kadının mehir hakkı teferruatlı bir şekilde ele alınmıştır. İkinci bölümde ise yine sözünü ettiğimiz kanunun (115-130) maddeleri doğrultusunda kadının mesken ve nafaka hakları incelenmiştir.1977 yılından bu yana yürürlükte olan Afgan Medenî Kanunun hazırlanmasında genel manada Hanefi mezhebinin görüşü esas alınmıştır. Dolaysıyla Âsâr-ı İzdivac başlığı altında ele alınan maddelerin hükümleri de genel manada bu mezhebin görüşüne uygun bir şekilde yapılmıştır. Ancak bazı durumlarda bu mezhebin görüşünün yanında diğer Sünnî mezheplerin görüşlerinden de faydalandığı görülmektedir. Ayrıca Afgan Medenî Kanunu'nda Şiîlere has herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.Anahtar Kelimeler: Afgan Medenî Kanunu, Âsâr-ı İzdivac, Mehir, Mesken, Nafaka

Islam gave great importance to the family institution which constitutes the cornerstone of society. The Muslims have been encouraged in different verses and Hadiths to establish family based on a valid mariage contract. Combining the lives of husband and wife in this way, establishes a number of rights and obligations. Some of them like loyalty, respect, good behavior are mutual rights and obligations. The other part are the financial burden and liabilities that the husband should fulfill to his wife. İn our study we analysed right of dowry (mehir), residence (mesken) and alimony (nafaka) which are regulated under the title of ?results of marriage? that occurres by a valid marriage contract. Our study consists of an İntroduction, two chapters and conclusion. İn the first chapter dowry right of the wife is discussed exhaustively from the perspective of Afgan Civil Code articles (98-114). İn the second chapter residence and alimony rights of woman are discussed in accordance with articles (115-130) of the code we have mentioned.İn the preparation of Afgan Civil Code wich is in force since 1977 generally the Hanafi sects opinion were preferred. So the invision of articles under the title of results of marriage are also regulated according to hanafi opinions. However, in some cases, beside the hanafi views the opinion of other sunni legal schools are also benefited. Also with the condition not tobe contrary to the İslam religion due to problems of that region, some tradional invisins can also be seen in Afghan Civil Code. Furthermore There is not any provision in the Afghan Civil Code special to Shiites.Keyword: Afghan Civil Code, Results of Marriage, Dowry, Residence, Alimony.