İki ayrı x-ışını enerjisinde kütle soğurma katsayısının ölçülmesi suretiyle kömürlerde kül içeriğinin saptanması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada üç ayrı yöntemle Türkiye'de üretilen çeşitli linyit ve taşkömürlerinin kül içerikleri ölçüldü. 2-n Tekniği adi ile anılan ilk yöntemde iki ayrı enerjili X-ışını kullanılarak kömürlerin toplam kütle soğurma katsayıları ölçüldü. Mineral maddenin değişken Fe içeriğinin etkisi demir dengeleme yöntemi ile ortadan kaldırıldı. ölçülen toplam kütle soğurma katsayıları, demir, mineral madde ve kömür maddesinin kütle soğurma katsayıları ile birlikte kullanılarak örneklerin kül içerikleri tayin edildi. ikinci nükleer yöntemde bir düşük ve birde yüksek enerjili iki gama ısınının farklı kalınlıklardaki kömür örneklerinden geçişteki intensite değişimi ölçüldü, örnekteki nem oranı da dikkate alınarak mineral madde içerikleri belirlendi. üçüncü yöntemle kömürler yakılarak kül içerikleri kimyasal yoldan belirlendi ve nükleer teknikle bulunan değerlerin `/. 1 sapma ile çok iyi uygunluk içinde olduğu gözlendi.

SUMMARY Ash contents of several lignite and bituminous coals produced in Turkey have been measured by means of three different techniques. In the first technique called 2-j.i method, total mass absorbtxon coefficients of the coals were measured using X-ray of two different energies. The effect of variable content of Fe in mineral matter was canceled by the help of iron compansation method. The measured total mass absorbtion coefficients were used together with the mass absorbtion coefficiens of coal matter and iron to determine the ash content of samples. In the second nuclear technique intensity variations in transmission of two gamma rays of high and low energy trough several ticknesses of coal were measured by X-ray spectrometer taking moisture content correction into consideration and effective mass absorbtion coefficients of mineral matter, coal matter and water, the ash content of the samples were- determined. In the third technique ash concentrations of coals were measured by a chemical method based on burning the samples. The results were compared with those of nuclear methods. The values obtained in a very good, aggreement with each other with an accuracy of 1 7..The results were also consistent with the ash levels given in the literature for the same samples.