Yatağan termik santralinin dip ve baca küllerindeki uranyum ve radyum içeriğinin gama ve x-ışını spektroskopisi ile tayini

Abstract

ÖZET Yatağan Termik Santralinden alınan baca külü, dip külü ve kömür örneklerindeki uranyum ve radyum konsantrasyonları düşük enerji gama ve X- ışınları spektroskopisinde geliştirilen yeni bir analiz tekniği ile tayin edildi. Ayrıca örneklerin eşdeğer uranyum, eşdeğer toryum ve potasyum içerikleri de yüksek enerji gama spektrumlarının analizi suretiyle ölçüldü. X- ışını spektrometrisi yöntemi ölçümleri için standartlar preslenmiş ince diskler şeklinde hazırlandı ve sayımlarda ince pencereli X- ışını sintilasyon dedektörü kullanıldı. Spektrumlarda Pb-210 nun 47 keV ve Th-234 ün 63 keV ve 93 keV enerjili gamaları kullanılarak örnekler deki Pb-210 (Radyum) ve direkt uranyum konsantrasyonları ppm olarak ölçüldü. Santral 'den üç ayrı zamanda alınan (Kömür-dip külü- baca külü) üçlüsünden üç ayrı örnek grubu oluşturularak toplam 56 örnek hazırlandı. Her bir örnek iki spekt rometre de en az dört kez analiz edilerek radyonüklid konsantrasyonları ve zenginleşme oranları ölçüldü. Sonuçlar literatür değerleri ile karşılaştırıldı.

SLNMARY The uranium and radium concentrations in fly ash, bottom ash and coal samples taken from Yatağan Coal-Fired Power Plant has been determined using a new technique developed in low energy gamma and X -ray spectroscopy. The equivalent uranium, equivalent thorium and potassium contents of the samples have been also measured by analysing the high energy scintillation gamma spectra of the samples. For the X - ray spectrometry measurements the samples and the standards were prepared as pressuri ed thin pellets and thin window scintillation X - ray detector was used in the measurements. The Pb-210 (Radium) and direct uranium concentrations of the samples were measured in ppm by means of 47 keV Pb-210 and 63 keV and 93 keV Th-234 lines in the spectra of 47 keV Pb-210 and 63 keV and 93 keV Th-234 lines in the spectra. Three different groups of samples were arranged from coal-bottom ash - fly ash taken at three different times from the power plant. Total of 56 samples were prepared and of these three different groups samples. From the coal- bottom ash fly-ash stacks taken from plant at three diffe rent times. Radionuclide concentrations and enrichment ratios were measured analysing each sample at least four times at two different spectrometer systems. The results were compared with the literature values.