Kurumsal yönetim ve derecelendirmesi: Halka açık şirketler için talepsiz kurumsal yönetim derecelendirme model önerisi

Abstract

Kurumsal yönetim ilkeleri, şirketlerin eşitlikçi, şeffaf, sorumlu ve hesap verilebilir bir yönetim anlayışıyla faaliyet göstermelerini ve menfaat sahiplerinin şirket faaliyetlerine olan katkıları göz önünde bulundurularak çıkar ilişkilerini dengelemeyi hedefleyen iyi ve etkin yönetim ilkeleridir. 1980'lı yıllardan itibaren yaşanan çeşitli şirket iflasları ve küresel krizler, menfaat sahipleri için şirketlerin kurumsal yönetim ilkelerini uygulama düzeyini finansal analizler kadar önemli hale getirmiştir. Menfaat sahipleri şirketlerin kurumsal yönetim uygulamalarının düzeyini bilmek ve kararlarında kullanmak istemektedir. Bu ise, kurumsal yönetim derecelendirmesi ile olanaklı hale gelmektedir. Kurumsal yönetim derecelendirmesi, derecelendirme şirketleri tarafından şirketin kurumsal yönetim ilkelerine uyumunun bağımsız, tarafsız ve adil olarak değerlendirilmesi, sınıflandırılması ve belirlenen sınıfların sembollerle gösterilmesi faaliyetidir. Derecelendirme şirketleri derecelendirme faaliyetini talepli veya talepsiz olarak yapabilmektedirler. Bu durum, şirketlerin kurumsal yönetim ilkelerini uygulama düzeylerini belirlemek isteyen menfaat sahiplerini derecelendirme şirketlerinin açıklamalarını beklemeye veya derecelendirme şirketleri ile çalışmaya mecbur bırakmaktadır. Menfaat sahipleri için derecelendirme şirketleri ile çalışmadan şirketlerin kurumsal yönetim ilkelerinin uygulama düzeylerini belirlemede kullanabilecekler bir model bulunmamaktadır. Çalışmamızda kurumsal yönetim ilkelerinin kavramsal yapısı üzerinde durularak derecelendirme şirketlerinin metodolojileri açıklanmakta ve tüm menfaat sahiplerinin kurumsal yönetim derecelendirmesinde kendi başlarına uygulayabilecekleri bir model oluşturularak önerilmektedir. Önerilen model, istatistiksel analizlerle test edilmiş ve kurumsal yönetim derecelendirmesi için uygun olduğu tespit edilmiştir.

Corporate governance principles are good and efficient management principles that aim to balance interests of various stakeholders in accordance to their contributions to business? activities and enable corporations to utilize a management understanding based on principles of equitability, transparency, responsibility and accountability. Various corporate bankruptcies and global crises that occurred since 1980?s have made corporations? level of implementation of corporate governance principles as important as financial analyses for stakeholders. Stakeholders desire to know the level of corporations? implementation of corporate governance principles and use this knowledge in their decisions concerning the business. This is made possible through corporate governance rating. Corporate governance rating is an action used by rating agencies to evaluate and classified through symbols which shows corporations? accordance to corporate governance principles is independent, unbiased and fair. These ratings by rating agencies can be solicited or unsolicited. This obliges stakeholders who wish to know the level of a corporation?s implementation of corporate governance principles to either wait for disclosure by rating agencies or to employ their services. At present a model that can be utilized by stakeholders to determine the level of a corporation?s implementation level of corporate government principles, without working with rating agencies, does not exist. This research reviews conceptual structure of corporate governance principles, explores the methodology used by rating agencies and proposes a model that can be used by all stakeholders to determine the level of a corporation?s level of corporate governance principles implementation. The proposed model is tested by statistical analysis and found to be appropriate for corporate governance rating.