Thomas Allom ve Osmanlı dünyasını yansıtan eserleri

Abstract

19. yüzyılda İstanbul gravürleriyle tanınan İngiliz mimar ve ressam ThomasAllom, 1804-1872 yılları arasında yaşamıştır. İlk eğitimi hakkında bilgi edinemediğimizsanatçı, çıraklık ve akademik eğitimini mimarlık üzerine almıştır. Mimari çizimlerindekibaşarısından dolayı Fisher Yayınevi‟nden teklif alan Allom, İskoçya, İrlanda, Avrupaülkeleri ve Osmanlı‟yı ziyaret ederek gravürlü seyahatnameler için çizimler yapmıştır.Osmanlı topraklarında yaptığı çizimleri -daha sonra Almanca ve Fransızcaya da çevrilen-Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor ve Character andCostume in Turkey and Italy isimli kitaplarda yayınlanmıştır. Bu yayınlar için hazırladığıresimlere 1838 ve daha sonraki yıllarda düzenlenen panorama sergilerinde de yer vermiş,ayrıca bu sergilerde yer alan eserleri tanıtmak için Polyorama‟yı yazmıştır.Çalışmanın konusunu oluşturan sanatçının Osmanlı dünyası ile ilgili eserleri içmekânda dini yapılar, harem sahneleri, su yapıları ve sivil mimari; dış mekânda isepanoramik ve mimari manzaralar ile figür ağırlıklı sahnelerden oluşmaktadır. Buçalışmada sanatçının gravürleri ayrıntılı incelenmiş ve bunlardan bazılarının suluboyakopyaları tespit edilmiştir. Ayrıca yayınlarda yer verilmeyen diğer suluboya eserlerine deulaşılmıştır. Sultan II. Mahmud Dönemi‟nde etkin olan Thomas Allom -diğer bazıAvrupalı ressamlar gibi- padişahın resmini de yapmıştır. Eserleri genel olarakdeğerlendirildiğinde, 19.yüzyıl Osmanlı mimarisini, günlük yaşamını ve kıyafetleriniyansıttığı, titiz ayrıntılar işlediği, belge niteliği taşıyan gerçekçi resimler olduğuanlaşılmaktadır.Anahtar Sözcükler: 19. yüzyıl, Thomas Allom, Panorama, İstanbul, Osmanlı, Oryantalizm, gravür.

British architect and painter Thomas Allom, known for his Istanbul engravings inthe 19th century, lived between 1804 and 1872. The artist who we could not get anyinformation about his elementary education, did his apprenticeship and academiceducation on architecture. Allom who received an offer from Fisher Publishing Housedue to his success on architectural drawings, made drawings for engraving traveloguesby visiting Scotland, Ireland, European countries and Ottoman Empire. He published thedrawings he made on the Ottoman lands in his books called Constantinople and theScenery of the Seven Churches of Asia Minor and Costume in Turkey and Italy whichwere later translated to German and French. The drawings he prepared for thesepublications were also included in the panorama exhibitions held in 1838 and later years.The work of the artist who created the subject of study with Ottoman worldconsists of religious structures, harem stages, water structures and civil architecture inthe interiors, and panoramic and architectural landscapes and figurative scenes in theexteriors. In this work, the engravings of artist were studied in detail and watercolorcopies of some of them were determined. Other watercolor works have not beenpublished in publications were also determined. Allom, who was effective in the reign ofSultan II. Mahmud, also made the painting of the Sultan like other some Europeanartists. When his works are evaluated in general, it is understood that there are authenticpaintings that reflect the qualities of the 19th century Ottoman architecture, daily life andclothing, which are meticulously detailed.Key Words: 19.century, Thomas Allom, Panorama İstanbul, Orientalism, engraving.