Zihin engellilerle çalışan çocuk eğiticilerine yönelik özbakım ve ev içi becerileri öğretim programının etkililiği

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ ZİHİN ENGELLİLERLE ÇALIŞAN ÇOCUK EĞİTİCİLERİNE YÖNELİK ÖZBAKIM VE EV İÇİ BECERİLERİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ Naüe ŞABANOVA Zihin Engellilerin Eğitimi Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ağustos 2000 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Atilla CAVKAYTAR Özbakım ve Ev içi Becerilerinin Öğretim Programını tamamlayan çocuk eğiticilerinin gerçekleştirdiği beceri öğretim çalışmalarının, zihin engelli çocukların özbakım ve ev içi becerilerini öğrenmelerine etkisini belirlemeye çalışan bu araştırma üç çocuk eğiticisi ve öğrencileriyle yapılmıştır. Bu araştırmanın gerçekleştirilmesinde, Yoklama Evreli Çoklu Yoklama Modeli kullanılmıştır. Özbakım ve Ev içi Becerilerinin Öğretim Programı her biri yaklaşık bir saat süren üç eğitici toplantıdan ve bir saatlik örnek uygulamadan oluşmaktadır. Bu süreçte Özbakım ve Ev içi Becerilerinin Öğretimi El Kitabı temel kaynak olarak kullanılmıştır. Eğitici toplantılarda verilen bilgiler doğrultusunda çocuk eğiticileri tarafından; (a) çocukların özbakım ve ev içi becerilerinden hangilerini öğrenmeye gereksinimlerini olduğu belirlenmiş, (b) bu becerilerin öğretim sırası oluşturulmuş, (c) öğretimde kullanılacak ödüller belirlenmiş ve (d) örnek bir beceri için Öğretim Süreci Verileri Kayıt Formu hazırlanmıştır. Sonra araştırmacı her çocuk eğiticisi ile örnek uygulama yapmıştır. Daha sonra, çocuk eğiticileri belirlenen üçer beceri için öğretim süreci verileri kayıt formu hazırlayarak öğrencilerine bu becerileri öğretmeye başlamışlardır. Araştırma sonuçları, Özbakım ve Ev içi Becerilerinin Öğretimi Programını tamamlayan çocuk eğiticilerinin, program doğrultusunda yaptığı beceri öğretimi çalışmaları sonucunda, zihin engelli çocukların becerileri bağımsız düzeyde öğrendiklerini, izleme sürecinde benzer performans gösterdiklerini, dolayısıyla özbakım ve ev içi becerileri öğretim programının etkili olduğunu göstermektedir.

ABSTRACT The purpose of this study was to determine the effects of the skill instruction delivered by teacher aides that have trained about teaching self -care and domestic skills to their student. The study was conducted with three teacher aides and their students. Multiple probe design was used in this study. Procedure consisted of three meetings and a sample practice, each of which took one and half-hour. During the meetings: a) children's self-care and domestic skills were chosen, b) the skills were sequenced, c) the rewards that would be used in training were determined, and d) for sample skill, an Instruction Data Recording Form was developed. The teacher aides themselves, under the supervision of the researcher carried out all these steps. In the next stage, teacher aides and researcher made a sample instruction. Lastly, teacher aides prepared an Instruction Data Recording Form for three pre-determined skills, and started to teach. The results of the study showed that children achieved the target skills independently. They have showed similar performance during the follow up phase. The finding indicated that skill instruction conducted by the teacher aides was effective on their student's self-care and domestic skill acquisition. in