Ağız patojenlerine etkili olabilecek bazı uçucu yağların kimyasal bileşimlerinin ve antimikrobiyal aktivitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Ağız ve dişler mikroorganizma kaynaklı pek çok hastalığın görüldüğü yapıdır. Bu hastalıkların tedavisi genellikle antibiyotik kullanımı ile yapılmaktadır. Artan antibiyotik dirençli mikroorganizmalar nedeniyle yeni doğal kaynaklı etken madde keşfi önem kazanmıştır. Uzun yıllardan beri uçucu yağların antimikrobiyal özellikleri olduğu bilinmekte ve tedavi amaçlı kullanımları önemli bir yer tutmaktadır. Bu tez kapsamında ağız ve diş hastalıklarına karşı kullanılan farmakope kalitesindeki Salvia officinalis L., Pimpinella anisum L., Eucalyptus globulus L., Matricaria recutita L., Achillea millefolium L. uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri GK/AİD ve GK/KS yöntemleri ile belirlenmiştir. Ağız patolojisinde önemli rol oynayan bakterilerden Streptococcus mutans, Streptococcus sanguinis, Staphylococcus aureus, Corynebacterium striatum, Candida albicans ve Candida krusei suşlarına karşı uçucu yağların antimikrobiyal aktiviteleri mikrodilüsyon yöntemi ile değerlendirilmiştir. Ayrıca aktivite gösteren uçucu yağlar antibiyotikler ile kombine edilmiş ve checkerboard yöntemi ile sinerjik etkileri test edilmiştir. Sonuç olarak test edilen uçucu yağların ağız patojenlerine karşı 20 ile 0.625 mg/mL arasında minimum inhibisyon konsantrasyon değerleri ile orta kuvvette antimikrobiyal etkili oldukları görülmüş ve antibiyotiklerle kombinasyonlarında M. recutita uçucu yağının tetrasiklin ile kombinasyonunda S. aureus'a karşı sinerjik etki gösterdiği bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Ağız boşluğu hastalıkları, Uçucu yağlar, Antimikrobiyal aktivite, Sinerjik etki

The oral cavity is an anatomic structure, where many diseases may caused by microorganisms. Therapeutical approach is mainly by using antibiotics. In recent years, the discovery of new drugs has gained importance due to the increasing antibioticresistant microorganisms. It is well known that essential oils have antimicrobial properties and used for therapeutic purposes for many years. Salvia officinalis L., Pimpinella anisum L., Eucalyptus globulus L., Matricaria recutita L., Achillea millefolium L. essential oils are used against oral pathogens. In this study, Pharmacopoeia grade essential oils from commercial sources were analyzed by Gas chromatography/Flame ionization dedector and Gas chromatography/Mass spectrometer. Thereafter the antimicrobial activity of essential oils were tested against oral pathogenic standard strains such as Streptococcus mutans, Streptococcus sanguinis, Staphylococcus aureus, Corynebacterium striatum, Candida albicans and Candida krusei. In addition, active essential oils have been combined with antibiotics and synergistic effects have been evaluated. As a result, it has been observed that the essential oils tested have avarage inhibitory antimicrobial activity against oral pathogens with a minimum inhibition concentration of 20-0.625 mg/mL and in combination with antibiotics M. recutita essential oil has been shown to have a synergistic effect against S. aureus in combination with tetracycline. Keywords: Oral cavity diseases, Essential oils, Antimicrobial activity, Synergic effect.