A phonological and morphological analysis of instrumental noun-verb pairs in Turkish sign language (TİD)

Abstract

Bu çalışma birimbilimsel ve biçimbilimsel araçları kullanarak Türk İşaret Dili?nde araç bildiren isim-fiil (İ/F) çiftlerini incelemektedir. Birimbilimsel açıdan, uzunluk, süre ve ağız hareketlerinin İ/F ayrımına katkısı araştırılmıştır. Ayrıca, sınıflandırıcı türü, görüntüsellik ve alan kullanımı da biçimbilimsel araçlar olarak mercek altına alınmış ve bu değişkenlerin İ/F ayrımına katkısı değerlendirilmiştir. Bu tez için verileri deneysel koşullarda nesnelerin resimlerini ve eylemlerin videolarını kullanarak topladık. Tüm analiz dört katılımcıdan toplanan 120 İ/F çifti üzerinden yapıldı. İsimlerin fiillerden nasıl farklılaştıklarını altı değişken açısından inceledik ve sonuçları yüzdelerle ve sayılarla ifade ettik. Bu altı ölçütten, ağız hareketlerinin ve görüntüselliğin TİD?de isimleri fiillerden ayırmaya yarayan iki ana ölçüt olduğu sonucuna vardık. Sonra TİD?i önceki çalışmaların ışığında bu konuda incelenmiş diğer işaret dilleriyle karşılaştırdık.Tartışma TİD?de temel olarak isimler ve fiiller üzerinden sözcük türlerinin varlığı ve TİD?den örneklerle bu türlerin evrenselliğini üzerinde yoğunlaşmaktadır. TİD?e has nitelikler göz önünde bulundurularak, sözcük türlerini sınıflandırmada en uygun yöntem üzerinde detaylı bir şekilde durulmuştur. Son olarak, çalışmanın alana katkıları kadar çalışmanın kısıtlı kaldığı noktalar da tartışılmaktadır. Anahtar Kelimler:Türk İşaret Dili, Birimbilim, Biçimbilim, Sözcüklerin Sınıflandırılması, İsim-Fiil ayrımı

This study investigates the distinction of instrumental N/V pairs in TİD through phonological and morphological parameters. Length, repetition and mouthing were examined as the phonological criteria for N/V distinction. Additionally, classifier types, iconicity and use of space were scrutinized as morphological criteria and their contribution to N/V distinction was evaluated.We used pictures of objects and action videos in experimental settings to collect the data. The final analysis was made on the 120 N/V pairs elicited from four signers. We observed how nouns differ from verbs in terms of six criteria and presented the results in numbers and/or in percentages. We concluded that mouthing and iconicity are the two prominent criteria to distinguish nouns from verbs in TİD among these six criteria. Then, we compared TİD to other sign languages in the light of the previous studies on the subject.The discussion centered on the presence of lexical categories (mainly nouns and verbs) in TİD and universality of these categories with respect to examples from TİD. The elaboration was made on the most suitable approach to lexical categorization for TİD according to its specific characteristics. Lastly, we outlined the limitations of our study besides its contributions to the research area.Keywords: Turkish Sign Language, Phonology, Morphology, Lexical Categorization, Noun-Verb Distinction