Öğrenci ve mezun hemşirelerde bilişsel çarpıtmaların, mesleki benlik saygısı ve hemşirelik algısı ile ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, öğrenci ve mezun hemşirelerin bilişsel çarpıtmalarının, mesleki benlik saygısı ve hemşirelik algısına etkisi ve bu kavramların birbirleriyle olan ilişkilerinin ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma, bir üniversite hastanesinde ve bir sağlık yüksekokulunda yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 322 mezun hemşire ve 338 öğrenci hemşire oluşturmuştur. Bu çalışmada `Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği` ve `Bilişsel Çarpıtma Ölçeği` olmak üzere iki ölçek `Sosyodemografik Özellikler Soru Formu` ve `Hemşirelik Algısı Formu` olmak üzere iki adet soru formu kullanılmıştır.Bu araştırmada verileri değerlendirmek için tanımlayıcı istatistikler, Mann- Whitney U testi, Krusskall Wallis testi, One Way ANOVA, t testi ve ki kare testi kullanılmıştır. Normalliği değerlendirmek için Kolmogorow- Smirnov Normallik testi, varyans homojenliğini değerlendirmek için de Levene test kullanılmıştır. Mezun hemşire grubunun yaş ortalaması 31.36±6.89, öğrenci hemşire grubunun yaş ortalaması ise 20,99±1.89 olarak saptanmıştır. Öğrenci hemşire grubunun %60.7'si kadın, %39.3'ü ise erkektir. Mezun hemşire grubunun %94.4'ü kadın, %5.6'sı erkektir. Öğrenci hemşirelerde bilişsel çarpıtma ölçeğinin`olumsuz benlik algısı` ve `kendini suçlama` alt boyutlarına ait puan ortalamalarının, mezun hemşirelerde ise `çaresizlik` ve `umutsuzluk` alt boyutlarına ait puan ortalamalarının yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrenci ve mezun hemşirelerde bilişsel çarpıtmaların, mesleki benlik saygısını ve hemşirelik algısını etkilediği saptanmıştır.Öğrenci ve mezun hemşireler, hemşirelik kavramını `fedakarlık yapan` temasına ait metaforlara benzetmiştir. Mezun hemşireler hemşireliği `tükenmişlik` ifadeleriyle anlatırken, öğrenci hemşireler `bakım` ifadelerini kullanmıştır. Her iki grup da ikinci bir şans verilse, hemşirelik mesleğini yeniden seçmeyeceğini belirtmiştir ve `mesleğe saygınlık kazandırılmalı` görüşünü ifade etmişlerdir. Öğrenci ve mezun hemşirelerde bilişsel çarpıtmaların varlığı saptandığından farkındalığı artırmak için eğitimler verilmesi ve daha kapsamlı sonuçlara ulaşılabilmesi için aynı konuda kalitatif çalışmaların yapılması önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Bilişsel Çarpıtma, Algı, Mesleki Benlik Saygısı,Benlik Saygısı

This descriptive study was conducted to determine the relationship of student's and graduated nurses' cognitive distortion with professional self-esteem, perception of nursing and the other factors which affect these concepts. The study was performed in a university hospital and a school of health. The universe of the study was constituted by 322 graduated nurses and 338 student nurses. Data were collected using the `Professional Self-Esteem Scale`,`Cognitive Distortions Scale`, `Sociodemographic Form` and ` Perceptions of Nursing Form`.SPSS-16 statistics package was used during the evaluation of data. Descriptive statistics, Mann-Whitney U test, Krusskall Wallis test, One Way ANOVA test, t-test and chi-square test were applied in the statistical evaluation. Kolmogorow-Smirnov Normality Test was used to assess normality. Levene Test was used to determine the variance homogenety.he meanage of the graduated nurse participants was found 31.36 ± 6.89 and student nurses' age avarage was 20.99 ± 1.89. In this study the rate of female student nurses were 60.7 % and male student nurses' rate were 39.3%. Graduated nurses consisted of 94.4% female and 5.6% male. Student nurses' cognitive distortions was determined as `Negative self- perception` and `self blame`. `Helplessness` and `hopelessness` were graduate nurses' cognitive distortions. Student's and graduated nurses' cognitive distortions affected their professional self esteem and perceptions of nursing. The student and graduated nurses identified the nursing concept as a metaphor of `making sacrifices`. `Burnout expressions` were used by graduate nurses to state nursing but student nurses told `care` expressions for nursing. Both of groups stated that they would not choose the nursing profession again. Student and graduated nurses informed the opinion of `should be gained respectability to the profession`. Due to the precenses of cognitive distortions of student and graduated nurses, training programmes are proposed to increase awereness. In addition to this, qualitative studies can be performed for more extensive results. Key Words: Nursing, Cognitive Distortions, Perception, Professional Self- Esteem, Self- Esteem