İş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerinin ihlalinin hukuki sonuçları

Abstract

İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini ihlali halinde işçilerin elinde dört imkan bulunmaktadır. Birincisi iş sağlığı ve güvenliğinin tehlike altında olduğunu düşünen işçinin çalışmaktan kaçınmasıdır. İkincisi, işverenini ihbar/şikayet etmektir. İş sözleşmesiyle çalışan işçinin kural olarak emeğinden başka geliri bulunmamaktadır. Bu sebeple işçiler, mümkün olduğu ölçüde sözleşmenin devam etmesini tercih eder. Ancak işçinin iş sağlığı ve güvenliğini tehtid eden tehlike nedeniyle sözleşmesini feshetmesi de mümkün olup, işçiye tanınmış olan üçüncü hak, sözleşmeyi haklı nedenle fesih hakkıdır. İşçilerin dördüncü hakkıysa tazminat talebidir. Ancak işçinin maddi ve manevi tazminatla destekten yoksun kalma tazminatı talepleri çalışmamızın kapsamı dışında bırakılmıştır. Zira bu üç tazminattan her biri başlı başına birer tez konusu olacak genişliktedir.İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini ihlal etmeleri halindeyse işverenler işçiden varsa zararın karşılanmasını isteyebileceği gibi, işçiye disiplin cezası uygulayabilir ya da işçilerin sözleşmelerini feshedebilirler. İşçilerin işyerinde iş güvenliğini tehlikeye düşürmeleri somut olayın koşullarına göre işverenin, işçinin sözleşmesini haklı nedenle feshine veya geçerli nedenle feshine sebep olabilir.İş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini ihlal; işçi, işveren kadar devleti de ilgilendirmektedir. Devlet, kamu düzenini sağlayabilmek için gerektiğinde yaptırıma başvurmaktadır. Bunlardan ilki idari, ikincisi cezai yaptırımlardır. İdari yaptırımlar; işyerinde işin durdurulması, işçilerin çalışmaktan alıkonulması, idari para cezalarıdır. Cezai yaptırımlar ise TCK.?da öngörülen suçların karşılığı olarak belirlenmiş olan hapis veya adli para cezasıdır. Cezai sorumluluk, işverenin iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına aykırı bir davranışının iş müfettişinin işyerini teftiş etmesi sonucunda veya iş kazası ve meslek hastalığına bağlı olarak ortaya çıkması mümkündür. Türk Ceza Kanununda öngörülen yaptırımların uygulanmasıysa bir ölüm ya da yaralanma olayına bağlıdır.

When an employer breaches occupational health and safety , employee has four options. First one is the right to refuse unsafe job. Second one is the notification and lodgement. Since an employee has no income other than working with a contract as a rule, employer prefer to keep the contract going. But, as a third right employee can terminate the contract. The fourth right is claiming for compensation. Despite the fact that employee can claim for compensation, I didn?t analyse that subject. Because, right to claim for compensation is a heavily annotated subject. If an emploee breaches occupational health and safety, employer can claim not only fair and full equivalent for loss, but also can inflict a disciplinary punishment and terminate the employment contract. Breaching occupational health and safety is a concern for the government as it is for the employer. Government has some sanctions to guarantee the public order. One of them is penal sanction, the other one is the is administrative sanction. Administrative sanctions are stoppage of work, suspension of working and administrative fine. Penal sanctions are imprisonment and judicial fine which are projected against in Turkish Penal Code. Criminal liability can ocur in both labour inspector?s investigation and occupational accident or occupational illness. But for enforcement the sanctions that are projected in Turkish Penal Code can only be applicable after an injury or death.