Toplumsal belleğin yeniden inşası: 1990 sonrası yazılı basında 27 Mayıs`ı hatırlatma ve unutturma

Abstract

Toplumsal bellek kavramı, bireysel bir belleğin oluşması için temel şart olarak toplumsal çerçevelere işaret etmektedir. Çalışmada, disiplinlerarası bir kavram olan toplumsal belleğin medya ile ilişkisi incelenmiştir. Bu doğrultuda, toplumsal bellek kavramının genel çerçevesi çizilerek, tarihsel gelişim sürecine yer verilmiştir. Kavramın tarih ile benzer yönlerine değinilmiş, tarih ve toplumsal bellek karşılaştırılmıştır. Kavramın zamansal ve mekânsal bağlamına, hatırlama ve unutma ile ilişkisine yer verilerek toplumsal belleğin taşınma araçlarına değinilmiştir. Kavramın yazılı basın ile ilişkisi gündem belirleme yaklaşımı üzerinden kurulmuştur. Çalışmada, 1990 sonrası yazılı basında, 27 Mayıs‟ın yıl dönümlerinde olmak üzere Cumhuriyet, Hürriyet ve Türkiye gazetelerinin ilk sayfalarında yer alan haberler ve köşe yazıları niceliksel ve niteliksel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Sonuç olarak, gündem belirlemede aktif rol oynayan gazetelerin toplumsal belleğin inşasında da etkili oldukları belirlenmiştir. 27 Mayıs medya dolayımı ile toplumsal bellekte farklı biçimlerde yeniden inşa edilmektedir.

The concept of social memory refers to social frameworks as a basic condition for the formation of an individual memory. In this study, the relationship between the social memory and the media which is an interdisciplinary concept is examined. Accordingly, while forming the general framework of the concept of social memory, historical development process of the concept was included and similar aspects of the concept were mentioned, history and social memory were also compared. Including temporal and spatial context and its relevancy between remembering and forgetting, social memory‟s transmission tools were mentioned. Concept‟s relevancy between printed press was built over agenda setting perspective. In the study, the news in the first pages and opinion columns of the Newspapers: Cumhuriyet, Hürriyet and Türkiye in the printed press after 1990 that coincide with the anniversaries of the May 27th are analyzed by quantitative and qualitative content analysis methods. As a result, the May 27th has been reconstructed in different ways in social memory with media movements.