Bitüm kaplamalı karayollarının çevresel etkilerinin yaşam döngüsü analizi ile belirlenmesi

Abstract

Ulaştırma sistemleri günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olup; toplum hayatında önemli ekonomik, sosyal ve çevresel etkilere sahiptir. İklim değişikliğinin yıkıcı etkileri ile birebir yüzyüze olduğumuz günümüzde; ulaşım sistemleri arasında en önemli çevresel etkilere karayolları neden olmaktadır. Buradan hareketle bu çalışma kapsamında, bitüm kaplamalı karayollarının çevresel etkileri, yaşam döngüsü analizi ile incelenmiştir. Çalışmanın amacı, ulaşım politikalarına ve stratejilerine ışık tutmak üzere; karayollarının inşaat, işletme ve bakım onarım aşamalarının herbirininin yaratacağı çevresel etkileri ortaya koymak ve bu etkilerin kaynaklarını belirleyerek, çözüm önerileri geliştirmektir. Yaşam döngüsü analizi (YDA); 3 ana etki kategorisi (insan sağlığı, ekosistem kalitesi ve doğal kaynakların tüketimi) üzerinden yapılmıştır. Bu tez çalışmasında, SimaPro 7.1. yazılımı kullanılmıştır. Ayrıca YDA larda en yaygın olarak kullanılan etki değerlendirme yöntemlerinden biri olan ECO- INDICATOR-99 yöntemi kullanılmıştır. Daha önce yapılan çalışmalardan farklı olarak, bu tez kapsamında ana etki alanlarının kategorizasyonu da, alt başlıklar özelinde detaylı olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, üç ana kategori içinde bitüm kaplamalı karayollarından kaynaklanan çevresel etkiler en fazla doğal kaynakların tüketimi kategorisinde hissedilmektedir. Bu kategoride, bu olumsuz etkiyi yaratan en önemli neden fosil yakıtlardır. Ekosistem kalitesi ikinci sırada ve insan sağlığı en son sırada yer almaktadır.

Transportation systems are an indispensable part of our daily life; and have significant economic, social and environmental impacts in society. Nowadays we are facing the destructive effects of climate change and the most important environmental impacts among transportation systems are caused by highways. From this point of view, the environmental effects of bitumen coveredroads have been examined through life cycle analysis. The purpose of the study is to shed light on transportation policies and strategies; to identify the environmental impacts of each stages of construction, operation and maintenance repair of highways, and to identify the sources of these effects and to develop solution proposals. Life Cycle Analysis (LCA) was performed over 3 main impact categories (human health, ecosystem quality and consumption of natural resources). In this thesis, SimaPro 7.1. Software was used. Also ECO-INDICATOR-99 method, one of the most widely used impact assessment methods, was used in LCA. Unlike previous studies, the categorization of main impact areas in this thesis has been examined in detail in sub-headings. According to the findings, the environmental effects of the bitumen covered roads in three main categories are mostly felt in the category of consumption of natural resources. In this category, the most important cause of this negative impact is fossil fuels. Ecosystem quality is second and human health is in the last place.