Çeşitli gıda maddelerinin glisemik ve insülinemik indekslerinin saptanması ve biyokimyasal yönden değerlendirilmesi

Abstract

121 VL ÖZET Bu çalışmada, gıda maddelerinin glukoz, fruktoz, sakkaroz, nişasta, protein, yağ, besinsel posa ve üronik asit miktarlan saptanmış, meyvelerden armut, elma, karpuz, kavun, kayısı, kiraz, muz, şeftali ve üzümün, baklagillerden fasulye, mercimek ve nohutun, sebze olarak patatesin, bir hububat ürünü olan makarnanın Glisemik ve İnsülinemik İndeks (GI ve II) değerleri belirlenmiştir. Gıdaların tokluk kan glukoz düzeyine etkilerini belirlemek amacryla 14 değişik gıda maddesi diabet olmayan denek gruplarına yedirilmiştir. GI ve II değerlerinin belirlenmesi, 50 g sindirilebilir karbonhidrat içeren gıdalarla, 50 g glukozun aynı bireyde oluşturduğu glisemik ve insülinemik etkilerin birbiriyle karşdaştınlması sonucunda sağlanmıştır. 30'ar dakikalık aralıkla 3 saat süreyle alman serum örneklerinde glukoz ve insülin düzeyleri saptanmıştır. Glisemi ve insülinemi değerlerinin zamana karşı grafiği çizildikten sonra, glisemi ve insülinemi ederinin altındaki alanlar 2. ve 3. saatin sonunda belirlenmiştir. Gıda maddesinin yenmesinden sonra oluşan glisemi alanının, OGTT (Oral Glukoz Tolerans Testi) sonucunda oluşan glisemi alanına yüzde oranından, o gıdanın GI değeri bulunmuştur. însülinemik indeks (D) değerleri de aynı şekilde saptanmıştır. Yapılan çalışmada 2 saatlik sürenin yeterli olduğu ve saptanan GI ve II değerlerindeki gıdalara göre farklılığın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. En düşük GI değerini armut ve kiraz gösterirken, tokluk glisemisini en fazla arttıran meyve muz olmuştur. Kayısı, kavun ve üzüm, muzdan sonra yüksek glisemik yanıt veren meyveler olarak görülmüştür. Elma, şeftali ve karpuz orta derecede GI değeri vermiştir.124 obtained with potato. As a creal product, pasta gave the medium glycemic response. II values didn't have the same order with GI values. Fat, protein, soluble dietary fibre content and uronic acid fraction in insoluble dietary fiber showed significant negative correlations with 2-h GI. There was a significant positive correlations between the sucrose, total simple sugar content of foods and glycemic index values. A significant negative correlation was obtained between the uronic acid content in soluble dietary fiber and II values. It was suggested that low-GI foods should be introduced to the normal diets besides the diets prepared for patients with diabet, hypoglycemia and atheriosclerosis to control the hyper-glycemia and -insulinemia.

122 Kuru fasulye, mercimek ve nohut ile düşük glisemik yanıt alındığı, patatesin ise yüksek glisemik indeks değeri verdiği saptanmıştır- Bir hububat ürünü olan makarna ile orta düzeyde glisemik artış sağlanmıştır. II değerlerinin, GI değerleri ile aynı sırayı vermediği belirlenmiştir. Gıda maddelerinin içerdiği yağ, protein, suda çözünen besinsel posa ve suda çözünmez posadaki Üronik asit miktarı üe 2 saatin sonunda saptanan GI değerleri arasında anlamlı negatif ilişki gözlenmiştir. GI değerleri, gıdaların sakkaroz miktarı ve toplam basit şeker içeriğindeki glukoz oram ile anlamlı pozitif ilişki vermiştir. II değerleri ise suda çözünür besinsel posadaki üronik asit miktarı ile negatif anlamlı ilişki vermiştir. Diabet, aterioskleroz ve hipoglisemi diyetlerinin yanısıra, glisemik indeksi düşük gıdaların sağlıklı beslenme prensipleri içerisinde yer almasının, hiperglisemi ve hiperinsülinemi kontrolü için gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.122 Kuru fasulye, mercimek ve nohut ile düşük glisemik yanıt alındığı, patatesin ise yüksek glisemik indeks değeri verdiği saptanmıştır- Bir hububat ürünü olan makarna ile orta düzeyde glisemik artış sağlanmıştır. II değerlerinin, GI değerleri ile aynı sırayı vermediği belirlenmiştir. Gıda maddelerinin içerdiği yağ, protein, suda çözünen besinsel posa ve suda çözünmez posadaki Üronik asit miktarı üe 2 saatin sonunda saptanan GI değerleri arasında anlamlı negatif ilişki gözlenmiştir. GI değerleri, gıdaların sakkaroz miktarı ve toplam basit şeker içeriğindeki glukoz oram ile anlamlı pozitif ilişki vermiştir. II değerleri ise suda çözünür besinsel posadaki üronik asit miktarı ile negatif anlamlı ilişki vermiştir. Diabet, aterioskleroz ve hipoglisemi diyetlerinin yanısıra, glisemik indeksi düşük gıdaların sağlıklı beslenme prensipleri içerisinde yer almasının, hiperglisemi ve hiperinsülinemi kontrolü için gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.