Ergen polikistik over sendromlu hastalarda serum anti-müllerian hormon düzeylerinin tedavi ve takipteki rolünün değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Polikistik over sendromu (PKOS) kadınlarda çok yaygın olarak görülenfonksiyonel bir hiperandrojenizm ve infertilite nedenidir. Ergenlerde tedavikliniğe yöneliktir. Kıllanma ve adet bozukluğu için oral kontraseptifler (OKS),metabolik problemler, insülin direnci için ise metformin kullanılmaktadır.Tedaviye yanıtı değerlendirmek için âdetin iki ve beşinci günleri arasındaandrojen düzeyleri değerlendirilmektedir. Anti-Müllerian hormon (AMH) üretkenyaştaki kadınlarda follikulogenezisin düzenlenmesinde önemli rol alır. Sonbulgular, AMH'nın üreme çağındaki kadında hayati önemi olduğunugöstermektedir. Serum AMH düzeyi, normal menstruel siklus döneminde önemlioranda değişmemektedir. Folliküler, mid-siklus ve mid-luteal dönemlerde düzeybirbirine yakın bulunmuştur. Bu nedenle PKOS takibinde değerli bir parametreolabileceği üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmanın amacı AMH 'nın PKOS'untedavi ve takibinde değerli bir belirteç olup olmadığını değerlendirmektir.Hastalar ve yöntem: Ortalama yaşları 13-17,5 olan 49 PKOS'lu ergen hastaçalışmaya alındı. Hastaların hepsine OGTT yapılarak insülin direnci olmayanhastalara OKS (grup 1), insülin direnci olanlara ise OKS+metformin (grup 2)başlandı. Hastaların tedavi öncesi ve tedavinin ortalama altıncı ayında, erkenfoliküler fazda AMH, androjenler, insülin, lipid düzeyleri değerlendirildi. Ayrıcaher hastaya tedavi öncesi ve sonrası transabdominal ultrasonografi yapıldı.viiBulgular: Hastalar 13-17,5 yaşlar arasında (ortalama 15,5±1,3 ) olup, 1. gruptayaş ortalaması 15,6 ±1,35, 2. grupta 15,17±1,46 idi ve aralarında anlamlı bir farkyoktu. Grup-2 nin VKİ anlamlı olarak daha yüksekti (p<0.01). Grup 1 ve 2arasında AMH, 1,4 Androstenodion (AS), total testosteron(TT), Dehidroepiandrostenodion sülfat (DHEAS) değerleri arasında anlamlı fark yoktu, sadeceSHBG değerleri grup1 de anlamlı olarak yüksekti. Hastaların tedavi öncesi vesonrası normal dağılan parametreleri karşılaştırıldığında Vücut Kitle İndeksi(VKİ), Ferriman Gallwey Skoru (FGS), TT ve DHEAS değerleri istatistikselolarak anlamlı düştüğü tespit edildi. Sağ ve sol over hacimlerinde de istatistikselolarak anlamlı azalma oldu. Her iki grupta da tedavi sonrası AMH düzeylerininanlamlı olarak düştüğü gözlendi. Grup 1 de p=0.006, grup 2 de p=0.048 bulundu.Gruplar arasında AMH düşüşünün farklı olup olmadığı değerlendirildiğinde, heriki grup arasında herhangi bir fark saptanmadı (p=0,315, t= 1,017). AMH vediğer androjenler arasında herhangi bir ilişki tespit edilmedi. Sadece AMH ve solover hacmi (rho=0,336, p=0,018) anlamlı olarak pozitif ilişkili bulundu. İnsülin(rho= -0,336, p=0,018) ile ise negatif ilişki tespit edildi.Sonuç: Çalışmamızda PKOS'lu ergenlerde tedavi ile AMH düzeylerinindüştüğünü gösterdik. AMH'daki düşme her iki tedavi rejiminde de farklılıkgöstermemektedir. Dolayısıyla AMH, ergen PKOS hastalarının takibinde iyi birparametre gibi görünmektedir.Anahtar kelimeler: Polikistik over sendromu, ergen, Anti-Müllerian Hormon,oral kontraseptif, metformin

Objectives: Polycystic ovary syndrome (PCOS) is a common cause of hyperandrogenism andinfertility in women. Treatment of PCOS is oriented according to the clinical findings, inadolescents. Oral contraceptives (OC) are preferred for treatment of menstrual dysfunctionand hirsutism while metformine is used for insulin resistence and metabolic disturbances.Androgen levels, measured between second and fifth days of menstruation, are used forevaluation of response to the treatment. Anti-Müllerian Hormone (AMH) bears a part inregulation of folliculogenesis. Recent studies suggest the crurical role of AMH inreproductive age women. Serum AMH levels do not exhibit very significant changes indifferent periods of mentrual cycle. Since AMH level ranges were close in follicular, midcycleand mid-luteal phases, it was considered to be a good indicator in management ofPCOS. This study was oriented to investigate the benefit of AMH level in management ofPCOS.Patients and Method: Fourty-nine adolescents with PCOS, ages between 13 and 17.5 , wererecruited to the study. Oral Glucose Tolerence Test was performed to all study group. Patientswithout insulin resistence were treated with OC and mentioned as Group-1, while patientswith insulin resistence were treated with Metformin and OC and mentioned as Group-2.AMH, androgen, insulin and lipid levels collected in early follicular phase, were measuredprior to and at sixth month of initiation of treatment. A transabdominal ultrasonography wasalso performed concurrently. ixResults: The mean age was15.5± 1.3 in all study group, 15.6 ±1.35 in Group-1 and15.17±1.46 in Group-2 and it was not significantly different. BMI was higher in Group-2(p<0.01). AMH, 1,4 Androstenedione (AS), total testosterone (TT), dehydroepiandrostenedione- sulphate (DHEA-S) levels were not statistically different, while sexhormone binding globulin (SHBG) was higher in Group- 1. When normally distributedvariables, prior to treatment and at sixth month, are compared, a statistically significantdecrease was found in Body Mass Index (BMI), Ferriman-Gallwey Score (FGS), TT, DHEASlevels and ovarian volumes. AMH levels were significantly decreased under treatment, inboth Group- 1 (p=0.006) and Group- 2 (p=0.0048). ΔAMH was not different between twogroups (p=0.315, t= 1.017). AMH levels were not correlated with other androgens, positivelycorrelated with left ovarian volume (rho=0.336, p=0.018) and negatively correlated withinsulin levels (rho= -0.336, p=0.018).Conclusion: This study, investigating two different treatment regimes in adolescents withPCOS, revealed that AMH levels decrease under treatment, but not different between groups.Eventually, AMH level seems to be a useful parameter in assessing the effectiveness oftreatment.