Obez çocuk ve adolesanlarda metabolik sendrom sıklığı

Abstract

Amaç: Çocukluk çağında artan obezite prevalansına paralel olarak, metabolik sendrom prevalansı da artmaktadır. Çocuk ve adolesanlarda metabolik sendrom artmasına rağmen metabolik sendrom tanısı için standart kriterler yoktur. Bu çalışmada, obez çocuk ve adolesanlarda modifiye WHO ve IDF kriterlerine göre metabolik sendrom sıklığını belirledik ve modifiye WHO ve IDF kriterlerine göre metabolik sendrom sıklığını karşılaştırdık.Gereç ve Yöntemler: 138 kız, 131 erkek, toplam 269 çocuk ve adolesan çalışmaya alındı. Tüm vakaların yaş, cinsiyet, boy, ağırlık, bel çevresi, sistolik ve diyastolik kan basıncı ölçümleri kaydedildi. VKİ SDS'si ≥+1,64 olan vakalar obez kabul edildi. Tüm vakalarda, 8-12 saatlik açlık sonrasında elde edilen açlık kan şekeri, insülin, total kolesterol, trigliserit, LDL kolesterol, VLDL kolesterol, HDL kolesterol değerleri kaydedildi. Tüm vakalarda 1.75 mg/kg (maksimum 75 gr) glikoz ile oral glikoz tolerans testi yapıldı. Bozulmuş açlık glikozu, bozulmuş glikoz toleransı,diyabeti olan vakalar belirlendi. Metabolik sendrom tanısı için Modifiye WHO kriterleri; yaş ve cinsiyete uygun BMI>95 persentil kriterini karşılayan obezite, anormal glukoz dengesi, hipertansiyon (yaş ve cinsiyete göre sistolik kan basıncının >95 persentil olması) ve dislipidemiden üç kriterin varlığı olarak kabul edildi. Anormal glukoz dengesi; açlık hiperinsülinemisi ve/veya bozulmuş açlık glukozu ve/veya bozulmuş glukoz intoleransı idi. Dislipidemi ise hipertrigliseridemi [10 yaşından küçükler için >105 mg/ dL (>1.2 mmol/L),10 yaşından büyükler için >136 mg/ dL (>1.5 mmol/L)] ve/veya HDL düşüklüğü <35 mg/dL (<0.9 mm ol/L) ve/veya hiperkolesterolemi (total kolesterol >95 persentil olması) idi. IDF kriterlerine göre 6 yaştan küçük olanlar çalışmaya alınmadı. 6-10 yaşındakilerden aile hikayesi olanlar çalışmaya dahil edildi. 16 yaşından büyük olanlar için erişkin IDF kriterleri kullanıldı. 10-16 yaş metabolik sendrom tanısı için kullanılan IDF kriterleri; abdominal obezite tanısına ek olarak açlık hiperglisemisi (açlık plazma glukoz düzeyi ≥100 mg/dL) veya tanı konulmuş tip 2 DM, hipertrgliseridemi (açlık plazma trigliserit düzeyi ≥150 mg/dL), HDL düşüklüğü (açlık plazma HDL düzeyi <40 mg/dL) ve hipertansiyon (sistolik kan basıncı ölçümü ≥130 mm Hg ve/veya diastolik kan basıncı ölçümü ≥85 mmHg) kiterlerinden iki tanesinin varlığı olarak kabul edildi. 16 yaşından büyük olanlarda metabolik sendrom tanısı için kullanılan IDF kriterleri; abdominal obezite ( bel çevresi erkeklerde ≥94 cm, kızlarda ≥80 cm) tanısına ek olarak açlık hiperglisemisi (açlık plazma glukoz düzeyi ≥100 mg/dL) veya tanı konulmuş tip 2 DM, hipertrgliseridemi (açlık plazma trigliserit düzeyi ≥150 mg/dL), HDL düşüklüğü (açlık plazma HDL düzeyi erkeklerde <40 mg/dL, kızlarda <50mg/dl) ve hipertansiyon (sistolik kan basıncı ölçümü ≥130 mm Hg ve/veya diastolik kan basıncı ölçümü ≥85 mmHg) kiterlerinden iki tanesinin varlığı olarak kabul edildi. Bulgular: Obez çocuk ve adolesanlarda metabolik sendrom prevalansı modifiye WHO kriterine göre %41 iken, IDF kriterlerine göre %35 olarak tespit edildi. Her iki kriterle metabolik sendrom tanısı alan ve almayan obez vaka sayısı benzerdi. İstatiksel olarak tanı koymada anlamlı fark tespit edilmedi. Modifiye WHO ve IDF kriterlerine göre kızlarda ve erkeklerde metabolik sendrom sıklığı benzerdi. İstatiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi. Modifiye WHO ve IDF kriterlerine göre, pubertal dönemde ve prepubertal dönemde metabolik sendrom sıklığı benzerdi. İstatiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi. Modifiye WHO metabolik sendrom kriterlerine göre metabolik sendrom tanısı almış 14 vakada (%16) bozulmuş glukoz toleransı, 35 vakada (%32) bozulmuş açlık glukozu, 74 vakada (%67) açlık hiperinsülinemisi, 69 vakada (%63) anormal glukoz dengesi, 76 vakada (%71) hipertansiyon, 93 vakada (%86) dislipidemi saptandı. IDF tanı kriterlerine göre metabolik sendrom tanısı almış 54 vakada (%100) bel çevresinde artma, 21 vakada (%38) açlık hiperglisemisi, 33 vakada (%61) hipertansiyon, 29 vakada (%53) trigliserit yüksekliği, 45 vakada (%83) HDL düşüklüğü saptandı.Sonuç: Metabolik sendromun kesin prevalansının belirlenmesi, erken tanısı, önlenmesive tedavi yaklaşımlarının belirlenmesi için standart tanı kriterlerine ihtiyaç vardır. Bu tanı kriterleri belirlenirken etnik farklılıklar göz önüne alınmalıdır. Çalışmamızın sonuçlarına göre obez çocuk ve adolesanlarda metabolik sendrom sıklığı son 10 yıl içerisinde artmıştır. Modifiye WHO ve IDF kriterleri arasında metabolik sendrom sıklığı açısından fark yoktur.

Aim: In line with the dramatic rise in childhood obesity and overweight, the prevelance of metabolic syndrome is also increasing. Although the metabolic syndrome is increasing in children and adolescents, no unified criteria have been established. In this study, we determined the prevalence of metabolic syndrome and compared the frequency of the metabolic syndrome in obese children and adolescents using the criteria of modified WHO criteria adapted for children and IDF criteria.Material and Methods: 138 girls, 131 boys, average age 11,56±3,0, BMI SDS 2,61±0,45, average waist circumference 91,4±13,0 cm in total 269 children and adolescents were examined. Ages, sexs, heights, weights, waist circumferance, systolic and diastolic blood pressures of all the cases were noticed. The cases whose BMI SDS ≥ +1,64 were called obese. Baseline blood sample values (blood glucose, insulin, total cholesterol, trigliserite, LDL cholesterol, VLDL cholesterol, HDL cholesterol) which were obtained after 8-12 hours fasting were noted. Oral glucose tolerance test was performed with the administration of 1.75g of glucose per kilogram of body weight. The cases who have impaired fasting glucose, impaired glucose tolerance and diabetes were obtained. According to modified World Health Organization (WHO) criteria adapted for children, MS was defined as having three of the following criteria: (1) obesity, BMI>95th percentile for age and sex; (2) abnormal glucose homeostasis, such as fasting hyperinsulinemia, impaired fasting glucose, and impaired glucose tolerance; (3) hypertension, systolic blood pressure of >95th percentile for age and sex; and (4) dyslipidemia, such as high triglycerides [>105 mg/dL (>1.2 mmol/L), children of <10 years of age, and >136 mg/dL (>1.5 mmol/L), children of >10 years of age], low HDL-C [<35 mg/dL (<0.9 mmol/L)], and high total cholesterol (>95th percentile). According to IDF criteria that are less than 6 years of age were excluded from the study. 6-10 year-olds with a family history were included in the study. IDF adult criteria were used for those older than 16 years. The IDF criteria for MS in adolescents aged 10–16 years include abdominal or central obesity (90th percentile of waist circumference or adult cutoff if lower) plus at least two of the following features: fasting plasma triglyceride of ≥150 mg/dL, high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C) of <40 mg/dL, systolic blood pressure of ≥130 mmHg and/or diastolic blood pressure of ≥85 mmHg, fasting plasma glucose of ≥100 mg/dL, or known type 2 diabetes mellitus. The IDF criteria for MS in adults include abdominal or central obesity (waist circumference for men≥94 cm, for women ≥80 cm ) plus at least two of the following features: fasting plasma triglyceride of ≥150 mg/dL, for men high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C) of <40 mg/dL, for women high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C) of <50 mg/dL, systolic blood pressure of ≥130 mmHg and/or diastolic blood pressure of ≥85 mmHg, fasting plasma glucose of ≥100 mg/dL, or known type 2 diabetes mellitus. Results: Metabolic syndrome, defined according to modified WHO criteria for children and adolescents, was found as 41% of the subjects. The prevalence of MS, according to IDF criteria, was found as 37.1 % in the same population. There was no statistically significant difference for the prevalence of MS between these two definitions. According to the modified WHO and IDF criteria, the prevalence of metabolic syndrome in boys and girls was similar. There was no statistically significant difference. Also gender and pubertal stage were not statistically different between these two groups. According to the modified WHO criteria, in patients with metabolic syndrome in 14 cases (16%) had impaired glucose tolerance, in 35 cases (32%) had impaired fasting glucose, in 74 cases (67%) had fasting hyperinsulinemia, 69 cases (63%) had, abnormal glucose hemostasis, 76 cases (71%) had hypertension, 93 cases (86%) had dyslipidemia. According to the IDF criteria for the diagnosis of metabolic syndrome in 54 cases (100%) had abdominal obesity, in 21 cases (38%) fasting hyperglycaemia, in 33 cases (61%) had hypertension, in 29 patients (53%) had hypertriglyceridemia, in 45 patients (83%) had low HDL level was detected. Conclusion: Unified criteria for metabolic syndrome is necessary to determineprevelance of metabolic syndrome and also it will be useful for early diagnosis andtreatment of metabolic syndrome. While setting these criterias, race and ethnicdifferances must be considered. According to the results of our study prevalence of metabolic syndrome in obese children and adolescents has increased over the last 10 years. There was no statistically significant difference for the prevalence of MS between modified WHO and IDF criteria.