Sasani-Bizans ilişkileri (VI. ve VII. yüzyıllar)

Abstract

Erken Ortaçağın iki güçlü devleti olan Bizans ve Sasani imparatorlukları, İpek Yolu, Kafkasya, Mezopotamya Anadolu ve Basra Körfezini ele geçirmek için kıyasıya bir mücadele içerisine girmişlerdir. Sasani ve Bizans devletleri, siyasi, sosyal, dini ve ekonomik yönden önemli olan bu coğrafyalar üzerinde hâkimiyet kurmak için birbirlerine karşı çok değişken politikalar izlemişlerdir. Sasani devleti, Uzakdoğu'da Çinli ve Hintli tacirler ile ticari alışverişlerde bulunarak bu bölgedeki Bizans nüfuzunu kırmaya çalışmıştır. Bizans ise yeni yollar arayışına girerek Arap Yarımadasında yaşayan Arap kabileler ile anlaşarak Basra Körfezinde Sasaniler'in ticaret yapmalarını engellemeyi düşünmüştür. I.Ardeşir'den başlayıp Herakleios'a kadar devam eden bu mücadelelerin Bizans lehine sonuçlandığını görmekteyiz. Bu mücadeleler sonucunda siyasi, sosyal ve ekonomik yönden büyük bir güç kaybetmiş olan Sasani ve Bizans devletleri, 7. yüzyılda meydana gelen Arap saldırılarına karşı kendilerini koruyamadıkları için ağır bir hezimete uğramak zorunda kalmışlardır. Arap ordusu bu zaferlerden sonra Sasani ve Bizans devletine bağlı olan önemli şehirleri kolay bir şekilde ele geçirmiştir. Bu dönemde Sasani ve Bizans devletleri, Araplara karşı kaybetmiş oldukları yerleri geri almak için her ne kadar büyük bir mücadele içerisine girmişseler de başarısız olmuşlardır.Anahtar Kelimeler: Sasani, Bizans, İpek Yolu,Basra Körfezi, Mezopotamya

The Byzantine and Sassanid empires, two powerful states of the early Middle Ages, entered a fierce struggle to seize the Silk Road, the Caucasus, the Mesopotamia Anatolia and the Persian Gulf. Sassanian and Byzantine states have followed very different policies towards each other to dominate these geographies which are important in political, social, religious and economical direction. The Sassanid state tried to break the influence of Byzantium in this region by making commercial exchanges with Chinese and Indian merchants in the Far East. Byzantium had entered into search for new routes and agreed with the Arab tribes living in the Arabian Peninsula to prevent the Sassanids from trading in the Gulf of Persian. We see that these struggles, starting from I Ardashir and continuing to Herakleios, have resulted in Byzantium. The Sassanid and Byzantine states, which had lost a great deal of power in political, social and economic direction as a result of these struggles, had to go through a heavy blow because they could not protect themselves against the Arab attacks that took place in the 7th century. After these triumphs, the Arab army easily captured the important cities of the Sassanid and Byzantine states. In this period, the Sassanid and Byzantine states failed to take back the places they had lost against the Arabs, even if they had entered into a great struggle.Keywords: Sassanid, Byzantine, Silk Road, Persian Gulf, Mesopotamia.