Okul çocuklarında asemptomatik hipertansiyon sıklığı

Abstract

ÖZET Hipertansiyon, sistemik arteriyel kan basıncının yaşa göre normalin üstünde olmasıdır. Çocuklarda hipertansiyon sıklığı konusunda kesin bilgiler yoktur. 1987'de yayınlanan Task Force raporuyla çocuklarda yaş ve cinse göre kan basıncı eğrileri belirlenmiştir. Bu rapora göre 90ıncı persentilin altındaki ölçümler normaldir. 90 ile 95 persentil arasındaki ölçümler yüksek normaldir. Hipertansiyon yaşa ve cinse göre 95. persentil üzerindeki ölçümlere denir. Bu çalışma asemptomatik okul çocuklarında hipertansiyon sıklığını belirlemek amacıyla yapılmış bir pilot çalışmadır. S.B Ankara Hastanesi çevresindeki okullar arasında bir ilkokul, bir ortaokul ve iki lise belirlendi ve bu okullardan rastgele örnekleme metoduyla seçilen 10-17 yaş grubu arasındaki 1801 çocuk çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya alınan çocukların öncelikle boy ve ağırlıkları belirlendi. Daha sonra tansiyon ölçümleri yapıldı. Ölçümler tek bir araştırmacı tarafından, çocuklar oturur pozisyonda ve dinlenme halindeyken, sağ koldan, uygun manşon boyu seçilerek yapıldı, ölçümler üç kez tekrarlanarak ortalaması alındı. Yapılan bu ölçümler kullanılarak yaş gruplarına göre kız ve erkeklerde ayrı ayrı sistolik ve diastolik kan basıncı persentil eğrileri çizildi. Bu kan basıncı eğrilerinin boy ve kilo ile arasındaki korelasyon belirlendi. Belirlenen persentil eğrilerine göre 95. persentil ve üzeri olan çocuklar hipertansiyonlu olgular olarak kabul edildi. Buna göre çalışmaya alınan toplam 631 kız öğrenciden 35 (%5,6) sının, çalışmaya alınan toplam 1170 erkek öğrenciden 111 'inin (%9.4) hipertansif olduğu görüldü. Çalışmaya alınan toplam 1801 çocuktan 146'sının (%8,1) hipertansif olduğu görüldü. Bu çalışmada belirlenen kan basıncı persentil eğrileri, ikinci Task Force raporunda belirlenen persentil eğrileriyle karşılaştırıldığında, sistolik kan basıncı değerlerinin erkeklerde ortalama 6,2 mm Hg, kızlarda ise 5,7mm Hg daha düşük olduğu görüldü. Bu farklılığının çalışmanın yapıldığı toplumlar arasındaki farklılıklardan ve ölçümleri etkileyen diğer faktörlerden kaynaklanabileceği düşünüldü. Çalışmada belirlenen hipertansiyon sıklığı, literatürde belirtilen değerlerle karşılaştırıldığında çalışmamızın sonuçlarının 44literatürde bulunan değerlere yakın olduğu görüldü. Çalışmamızda kan basıncı değerlerinin boy ve kiloyla beraber artış gösterdiği belirlendi. Çocuklarda, kan basıncı persentil eğrilerinin belirlenmesi amacıyla ülkemizde daha geniş çaplı çalışmalar yapılmasına ihtiyaç vardır. Çocuklarda hipertansiyon sıklığı sanılandan daha yüksek olabilir. Kan basıncı ölçümleri rutin fizik muayenenin bir parçası olmalıdır. Çocuklarda kan basıncı yüksekliğinin yetişkin dönemde de sürebileceği göz önünde bulundurularak bu konuya verilen önem arttırılmalıdır. Çocuklarda kan basıncı yüksekliğinin önlenmesi, erken tanınması ve tedavisi amacıyla yüksek riskli gruplar ve populasyon üzeride çalışmalar yapılmalıdır. 45