14.yüzyıla ait bir Kısas-ı Enbiyâ`nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü

Abstract

Arap ve Fars edebiyatının ardından Türk edebiyatında da örnekleri görülenKısasü'l Enbiyâ, geleneksel İslam edebiyatında pek çok örneği olan bir peygamberlertarihidir. Peygamberlerin menkıbevi hayatlarının anlatıldığı bu türdeki eserler, herdönemde özellikle İslamî kesimden geniş bir okuyucu kitlesi tarafından zevkleokunmuştur.Bu çalışmanın konusu olan 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyâ adlı eser, EskiAnadolu Türkçesinin en hacimli metinlerinden biridir. etin, dönemin söz varlığınınortaya konulması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada adı geçen eserin sözvarlığının incelenmesinin ardından metnin bağlamlı ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır.Eserde yer alan sözcükler ve söz grupları, metin içerisinde kazandığı bağlamsalanlama bağlı kalınarak eş zamanlı yöntem uygulanarak anlamlandırılmıştır.Bağlamlı Dizin ve İşlevsel özlük çalışmaları, sözcüklerin sözlük anlamlarınınyanında, metin içerisinde kazanmış oldukları yeni anlamlara da yer vererek alanaraştırmacılarına çok yönlü b r bakış açısı kazandırma amacıyla hazırlanmaktadır. Butez çalışmasında, metni oluşturan her bir kelimenin sözlük anlamlarının yanında,metin içerisinde kazandığı farklı anlamların da ne kadar önemli olduğu ortayaçıkmıştır. Bu çalışmanın 14. yüzyılda Eski Anadolu Türkçesi söz varlığının ortayakonulmasına katkıda bulunarak Türk dili alanında yapılacak çalışmalara kaynaklıkedeceği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Kısas-ı Enbiyâ, Eski Anadolu Türkçesi, BağlamlıDizin, İşlevsel özlük

Kısasü'l Enbiyâ, whose examples are also seen in Turkish literature afterArabic and Persian literature, is a history of prophets with many examples intraditional Islamic literature. The works of this kind, where the prophetic life of theprophets are told, have been read with pleasure by a wide audience, especially fromthe Islamic section.The subject of this study, titled A Kısas-ı Enbiyâ from the 14th Century, is oneof the most voluminous texts of Old Anatolian Turkish. The text is important in termsof revealing the vocabulary of the period. In this study, after examining thevocabulary of the mentioned work, the contextual and functional dictionary of the textwas prepared. The words and phrases in the work have been made meaningful byapplying the simultaneous method by adhering to the contextual meaning it gained inthe text.Contextual Index and Functional Dictionary studies are prepared with the aimof providing a multi-directional perspective to the field researchers by including thedictionary meanings of the words and the new meanings they have gained in the text.In this thesis, the importance of the different meanings gained in the text, as well asthe dictionary meanings of each word forming the text, was revealed. It is thought thatthis study will contribute to revealing the existence of Old Anatolian Turkishvocabulary in the 14th century and will be a source for the studies to be conducted inthe field of Turkish language.Key Words: Kısas-ı Enbiyâ, Old Anatolian Turkish, Contextual Directory,Functional Dictionary.