Patateste siğil hastalığının kalıtımı ve bazı moleküler markörlerin siğile dayanıklı genotiplerin seleksiyonunda kullanılabilirliğinin belirlenmesi üzerine araştırmalar

Abstract

Bu doktora çalışmasında, patates siğil hastalığının kalıtımı ve siğil hastalığına dayanıklı genotiplerin seleksiyonunda bazı moleküler markörlerin kullanım olanakları araştırılmıştır. Denemeler siğil hastalığı ile bulaşık tarlalarda 34 patates çeşidi ve 10 farklı melez ailesine ait 1.000 genotiple yürütülmüştür. Dayanıklılığın belirlenmesinde bazı Basit Dizi Tekrarları (SSR) markörlerinin de etkinlikleri araştırılmıştır. İki yıl yürütülen çeşitlerin bulaşık alan tarla denemesinde en düşük bulaşıklık oranları Lindita, Andante ve Van Gogh çeşitlerinde, en yüksek bulaşıklık oranları ise Lady Olympia, Lady Claire ve Folva çeşitlerinde gözlemlenmiştir. Üç yıl yürütülen genotiplerin bulaşık alan tarla denemesinde ise en düşük bulaşık genotip sayısı Van Gogh x Megusta ve Megusta x Lindita melez ailelerinde, en yüksek bulaşık genotip sayısı ise Agria x Granola ve Megusta x Granola melez ailelerinde tespit edilmiştir. STM2030 ve STM3023b SSR markörleri ile çeşit ve genotiplerin hastalık belirtileri arasında ilişki saptanamamıştır. Megusta x Granola melez ailesinden PAİ-12-11-76 ve PAİ-12-11-143 genotipleri patates siğil hastalığına dayanıklı hatlar olarak seçilerek tescil ettirilmek üzere tohumluk çoğaltımına alınmışlardır.

The objectives of this dissertation project were to investigate inheritance of potato wart disease and to determine reliability of some molecular markers for resistance genotype selection against the wart disease. The experiments were conducted at wart infected fields with 34 potato varieties and 1.000 genotypes from 10 different crossing family. Two SSR markers were used to determine efficacy of molecular marker for resistance determination. According to two years infected field trial results Lindita, Andante and Van Gogh varieties were found the most resistance varieties in spite of that Lady Olympia, Lady Claire and Folva varieties were found the most susceptible varieties. The lowest infection ratios were determined at Van Gogh x Megusta and Megusta x Lindita families whereas the highest infection ratios were determined at Agria x Granola and Megusta x Granola families. There was not found any significant relationship between STM2030 and STM3023b SSR markers with disease infection symptom. At the end of three years infected field trials, PAİ-12-11-76 and PAİ-12-11-143 genotypes from Megusta x Granola family were selected as wart resistant breeding lines, and their seed multiplication have been started.