Niğde ilinde yetişen yerel elma tiplerinin morfolojik, pomolojik ve moleküler karakterizasyonu

Abstract

Elma Türkiye ve dünyada uzun yıllardır yetiştiriciliği yapılan ve sevilen bir meyvedir. Türkiye, elma gen kaynaklarına sahip ve dünya üretiminde ilk üç içinde bulunmaktadır. Niğde ise ülke üretiminde ilk üç il arasındadır. Yapılan bu çalışmada Niğde ilindeki 1125-1726 m rakım aralığında 29 farklı köyden 48 farklı örnekte yerel elmaların morfolojik, pomolojik ve moleküler özellikleri incelenmiştir. Elde edilen pomolojik sonuçlardan verim, kalite, depolama, taşıma, albeni konularında önem arz eden meyve boyutu, meyve ağırlığı meyve kabuk rengi, meyve eti sertliği, SÇKM özelliklerine göre CKR2, DMR3, CLL, HCB2, YSL, ULG, ELM1, ICM örnekleri öne çıkmıştır. Moleküler sonuçlara göre örneklerin benzerlik oranı 0.61-1.00 değerleri arasındadır. Moleküler veriler bir çift dışında çalışmada kullanılan tüm bireyleri birbirlerinden ayırmıştır. Moleküler verilen ayrıca gözlemlenen bu farklılıkların çevre koşulları yanında genotipik farklılıklardan kaynaklandığını göstermiştir. Çalışmada kullanılan bitkisel materyalin korunması için ağaçların hepsinden 4'er kalem MM106 anaçlarına aşılanmıştır ve gelecekte yapılacak çalışmalar için muhafaza edilecektir. Bu elmaların geçmişe göre azaldığı düşünüldüğünde mevcut durumun tespiti ve değerlendirilmesiyle elde edilen sonuçların ilgili ıslah çalışmalarına yön vermesi düşünülmektedir.

Apple is a demanded fruit that has been cultivated for many years in Turkey and world. Turkey is a country having contain apples genetic resources and within top three in world apple production. Niğde is among the top three apple producer provinces in the Turkey. In this study, morphological, pomological and molecular characteristics of local apples were investigated in 48 different samples from 29 different villages have altitude values varies between 1125-1726 m in Niğde. According to the pomological results obtained from fruit size, fruit weight, color of fruit peel, brix, fruit flesh firmness characteristics which are important in term of yield, quality, storage, transportation, attractiveness samples CKR2, DMR3, CLL, HCB2, YSL, ULG, ELM1, ICM have come to the forefront among all other samples. According to molecular results, the similarity of the samples varies between 0.61-1.00. Molecular data differentiated all individuals used in the study except one pair. Molecular data also showed that these observed differences were due to genotypic differences as well as environmental conditions. In order to protect the plant material used in the study, 4 of each tree were grafted onto MM106 rootstocks and will be kept for future studies. Result obtained are expected to shape to the related breeding studies.