Doğrudan yabancı yatırımların gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümeleri üzerine olan etkileri: Türkiye, Brezilya ve Arjantin örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı uluslararası sermaye akımlarının özel bir türü olan doğrudan yabancı yatırımların, gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümeleri üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, gelişmekte olan ülkeler sınıfına dahil olan Türkiye, Brezilya ve Arjantin ekonomileri örneklem olarak alınmıştır. 1970-2014 dönemlerini kapsayan araştırmada zaman serisi ekonometrik yöntemi kullanılmıştır.Bu ülkelerele alınan dönem içinde benzer ekonomik deneyimlemeleri yaşamakla birlikte, Dünya Bankası (WB), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler (UN), Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi çeşitli uluslararası kurum ve kuruluşlarca aynı ekonomik sınıflandırmalar altında değerlendirilmektedirler. Dolayısıyla bu faktörler ülkelerin karşılaştırmalı şekilde analiz edilmesini ve değerlendirilmesini sağlamakla beraber, çalışmada örneklem olarak seçilerek analize dahil edilmelerinde etkili olmuştur.Araştırma üç bölüm çerçevesinde incelenmiştir. İlk bölümde doğrudan yabancı yatırımlarlailgili kavramsal çerçevenin sunulmasının ardından doğrudan yabancı yatırımları etkileyen ekonomik faktörler ve doğrudan yabancı yatırımların ekonomiler üzerindeki etkisi açıklanmıştır. İkinci bölümde dünya genelinde, gelişmekte olan ülkelerde ve örneklem alınan ülkeler olan Türkiye, Brezilya ve Arjantin ekonomilerinde doğrudan yabancı yatırımların tarihsel gelişim süreci incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde Türkiye, Brezilya ve Arjantin ekonomilerinde doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini belirlemek için, 1970-2016 dönemini kapsayan zaman serisi ekonometrik yöntemi ile analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları Türkiye için istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Fakat sonuçlar, Brezilya ve Arjantin için doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli ilişkinin varlığını ispatlamıştır.Çalışmada ele alınan doğrudan yabancı yatırımların, gerek geçmişten günümüze ortaya çıkardığı ekonomik etkiler, gerekse bulunan ekonometrik analiz sonuçları, bu tür yatırımların gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümeyi sağlamak noktasında öneminin gün geçtikçe arttığı ve ülke ekonomilerinde halen önemli bir yeri olduğu savlarını güçlendirmiştir.Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme, Gelişmekte Olan Ülkeler, Gayri Safi Milli Hasıla

The aim of this dissertation is to analyze the effect of foreign direct investments which are specific type of international capital flows, on the economic growth of developing countries. In accordance with this purpose, Turkey, Brazil and Argentina which are included in class of developing countries, are chosen as sample countries. Time-series analysis has been used in this dissertation which involves in periods from 1970 to 2016. Just as these countries have similar economical experiments during the period mentioned earlier, these countries are evaluated under the same economical classifications by various institutions such as World Bank (WB), Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), United Nations (UN) and International Monetary Found (IMF) as well. Therefore these factors have facilitated analyzing these countries comperatively and evaluating them and also they have influence that choosing these countries as sample in this dissertation.This dissertation has been analysed in three sections. In the first part, after the introducing conception of frameworkthat related to foreign direct investments, the economical factors that effect the foreign direct investment and the impacts of foreign direct investments on the economies which mentioned, have been explained. In the second chapter, historical development process of foreign direct investment accross the globe, in developing countries and in Turkey, Brazil and Argentina concerned as sample, have been scrutinized. In the third part of dissertation, time- series analysis which involves period of 1970-2016 has been conducted in order to ascertain the impacts of foreign direct investments on economic growth of Turkey, Brazil and Argentina. Analysis result of Turkey indicates that there is no relationship which is statistically significant between foreign direct investments and economic growth. However analysis results of Brazil and Argentina have proved that there are long-term relationship between foreign direct investments and economic growth for Brazil and Argentina.Both economic impacts that are revealed by foreign direct investments from past to present and econometric analysis' results that have been asserted, strengthened the assertions that the ascending importanceof such investments in order to provide economic growth in developing countries and still have an important role in economies of countries.Keywords: Foreign Direct Investment, Developing Countries,Economic Growth, Gross National Product.