Diyadin (Ağrı) güneyinin tektonik özellikleri ve jeotermal potansiyeli

Abstract

ÖZETDİYADİN (AĞRI) GÜNEYİNİN TEKTONİK ÖZELLİKLERİVE JEOTERMAL POTANSİYELİASGHARNIAY HASAN KIYADEH, ArmınYüksek Lisans Tezi, Jeoloji Mühendisliği Anabilim DalıTez Danışmanı : Dr. Öğr. Üyesi Onur KÖSEEkim 2019, 95 sayfaDiyadin jeotermal sistemi, Doğu Anadolu'nun önemli jeotermal alanlarından birisidir. Bu jeotermal sistemde, biri Diyadin (Ağrı) ilçe merkezinin 6 km kadar güneybatısında (Diyadin jeotermal sahası) ve diğeri de 10 km kadar daha güneybatıda (Mollakara jeotermal sahası) olan iki alt-saha bulunmaktadır. Yörede günümüze kadar yapılmış mevcut jeolojik inceleme ve araştırmalarda, Diyadin jeotermal sisteminin gelişimi çoğunlukla Tendürek volkanizmasıyla ilişkilendirilmiştir. Buna karşın, Diyadin jeotermal sahası ve sıcak su kaynakları, Diyadin'den Tendürek volkanına (güney doğuya) uzanan bir hat üzerinde değil, ağırlıklı olarak Diyadin'den güneybatıya uzanan bir tektonik hat üzerinde bulunmaktadır. Diğer taraftan, Türkiye'nin mevcut aktif tektonik hatlarını gösteren haritalar üzerinde Diyadin jeotermal sahasına karşılık gelebilecek herhangi bir kırık hattı yer almamakta; önceki çalışmaların neredeyse tamamında Diyadin yöresi için ayrıntılı bir tektonik inceleme ve değerlendirme çalışması bulunmamaktadır. Bu tez kapsamında yapılan saha çalışmaları ve tektonik değerlendirmeler, Diyadin çevresindeki potansiyel jeotermal sahaların Tendürek volkanizmasından bağımsız, kendi iç dinamiklerine sahip sistemler olduğuna yönelik veri ve kanıtlar sunmaktadır.Bu tez çalışması kapsamında, sadece bilinen mevcut jeotermal sahada değil, Diyadin ilçe merkezinin güney bölgesini kapsayan tüm alanda, ayrıntılı bir tektonik haritalama çalışması ve jeotermal kaynakların tektonik unsurlarla ilişkilendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Böylece, Diyadin jeotermal sisteminin, tektonik değerlendirmelerini içeren kavramsal modelinin geliştirilmesine olanak sağlanmıştır. Anahtar kelimeler: Diyadin, Jeotermal sistem, Kavramsal model, Kimyasal analiz, Tektonik, Volkanizma.

ABSTRACTTECTONIC PROPERTIES AND GEOTHERMAL POTENTIAL OF SOUTHERN DIYADIN (AGRI)ASGHARNIAY HASAN KIYADEH, ArmınM. Sc. Thesis Geological Engineering Supervisor : Asst. Prof. Dr. Onur KÖSEOctober 2019, 95 pagesDiyadin geothermal system is one of the important geothermal areas of Eastern Anatolia. In this geothermal system, there are two geothermal sub-sites, one 6 km southwest of Diyadin (Ağri) district centre (Diyadin geothermal field) and the other 10 km further southwest (Mollakara geothermal field).In the investigations and researches carried out until today, the development of Diyadin geothermal system has been mostly associated with Tendürek volcanism. However, the Diyadin geothermal field and hot springs are not on a tectonic line extending from Diyadin to Tendürek volcano (southeast) but mainly on a tectonic line extending from Diyadin to southwest. In addition, on the current maps showing active tectonic structures of Turkey, there is not any fault that may corresponds to Diyadin geothermal field: in almost all previous studies, there is a lack of detailed tectonic investigations and evaluations for the Diyadin region. Field studies and tectonic evaluations within the scope of this thesis provide data and evidences that potential geothermal fields around Diyadin are independent from Tendürek volcanism and have their own internal dynamics.Within the scope of this thesis, a detailed tectonic mapping study and the relations of geothermal resources with tectonic structures have been carried out not only in the known geothermal field but also in the whole area covering the southern region of Diyadin district centre. Thus, a structural data base including also tectonic assessments has been established for the development of an accurate conceptual model of the Diyadin geothermal system.Keywords: Diyadin, Geothermal system, Conceptual model, Chemical analysis, Tectonic, Volcanism.