Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi`ne başvuran okul çağı çocuklarında vitamin B12, folat, homosistein, demir eksikliği prevalansının değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Demir, vitamin B12 ve folat eksikliği tüm dünyada özellikle çocuklarda sık görülen mikrobesin eksikliklerindendir. Demir, vitamin B12 ve folat bir çok enzimin yapısına girerek vücut metabolizması, hücre bölünme ve farklılaşması, immun sistemin düzenlenmesi, kemik gelişimi, algılama ve zeka fonksiyonunda rol oynamaktadır. Eksiklikleri anne ve çocuk mortalitesine neden olmaktadır. Çalışmamızda 392 sağlıklı çocukta serum demir, vitamin B12 ve folat eksikliği prevalansını ve birbirleriyle olan ilişkisini saptamak, eksikliklere bağlı oluşan etkiler düşünüldüğünde ise sadece bireysel değil, toplum sağlığı açısından da gerekli önlemlerin alınması adına bu çalışmayı yaptık.Gereç ve yöntemler: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran okul çağındaki 6-14 yaş arası 223 kız, 169 erkek toplam 392 sağlıklı çocuğun ailelerinden onam alınarak serum demir düzeyi, demir bağlama kapasitesi, ferritin, vitamin B12, folat, homosistein düzeyi ve tam kan sayımı çalışıldı. Demir, vitamin B12, folat eksikliğinin prevalansının değerlendirilmesiyle birlikte sosyoekonomik düzey, beslenme şekli, fiziksel gelişimi, eğitim düzeyi gibi çeşitli parametreleri içeren anket düzenlendi. Bulgular: Çalışmamız 223 kız, 169 erkek toplam 392 sağlıklı çocukla yapıldı. Çalışmaya alınan olguların %60,5'inde DE, %33,4'ünde vitamin B12 eksikliği, %7,6'sında folat eksikliği ve yetersizliği saptandı. Demir ve folat eksikliği ile cinsiyet, yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Olgular 6-10 yaş (n=211) ve 11-14 yaş (n=181) olarak iki grupta incelendiğinde vitamin B12 eksikliğinin görülme sıklığında adölesanlarda istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,001). Demir eksikliği olan ve olmayan olgular arasında vitamin B12 eksikliği açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Demir eksikliği olan olguların %10,2'sinde folat yetersizliği ve eksikliği saptanırken, DE olmayanlarda folat yetersizliği ve eksikliği %3,9 oranında bulundu. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı saptandı (p=0,037). Yapılan ankette sosyoekonomik düzey ve beslenme şekli ile DE ve DEA arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı. Anne ve babanın eğitim durum azaldıkça vitamin B12 düzeyinde azalma istatistiksel olarak anlamlı bulundu (sırasıyla p<0,001 ve p=0,001). Vitamin B12 eksikliğinin kırmızı et tüketimi arttıkça azaldığı (p=0,006), sebze tüketimi arttıkça folat eksikliğinin azaldığı bulundu (p=0,007). Demir eksikliği ile iştahsızlık (p=0,046), unutkanlık (p=0,001), baş ağrısı (p=0,017) ve psikiyatrik problem (p=0,013) arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Folat eksikliği ve yetersizliği ile solgunluk, halsizlik (p=0,008) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Vitamin B12 eksiklik ve yetersizliği ile kilo kaybı, kilo alım problemi (p=0,038), baş ağrısı (p=0,039) arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Plazma homosistein düzeyi ile yaş ve cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Plazma homosistein düzeyi vitamin B12 eksikliği olanlarda istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p=0,018). Vitamin B12 düzeyi normal olanlar ile yetersizliği olanlar karşılaştırıldığında hiperhomosisteinemi açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0,041). Folat eksiklik ve yetersizliği olanların %33,3'ünde, folat düzeyi normal olanların ise %16,3'ünde hiperhomosisteinemi olup, fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,035).Tartışma: Mikrobesin yetersizliklerinin klinik olarak belirgin olmasa da insan sağlığı üzerine birçok olumsuz etkileri vardır. Çocuklarda büyüme ile artan ihtiyaç, uygun olmayan beslenme alışkanlıkları ve sosyoekonomik faktörlere bağlı olarak gelişen nutrisyonel eksiklikler sık olarak görülmektedir. Bu eksiklikler karşımıza her zaman klinik yakınmalar ile çıkmayabilir. Amaç klinik bulgular oluşmadan eksiklikleri saptamak olmalıdır. Gelişmiş ülkelerde mikrobesin eksiklikleri ile ilgili pek çok çalışma yapılmaktadır. Biz de çalışmamızda sağlam çocuklarda demir, vitamin B12 ve folat eksikliğinin sık görüldüğünü tespit ettik. Ülkemizdeki sorunun yaygınlığı ile ilgili geniş çapta çalışmalar yapılmasına ve çözüm için programların hazırlanmasına ihtiyaç vardır.

Introduction and Purpose: Iron, vitamin B12 and folate deficiency are common micronutrient deficiencies all over the world especially in children. By inputing into many enzyme structures iron, vitamin B12 and folate have the roles of body metabolism, cellular division and differentiation, regulation of immune system, bone development, perception and intelligence functions. Their deficiency plays a role in maternal and infant mortality. In our study we wanted to determine the prevalance of serum iron, vitamin B12 and folate deficiency and their association with each other in 392 healthy children. When considering the effects due to the deficiencies this study was done in order to take necessary precautions not only for individual but also for community health.Material and Method: Serum iron level, iron binding capacity, ferritin, vitamin B12, folate, homosistein level and complete blood count were analysed in 392 healthy school-age children, between 6-14 ages consisting of 223 girls and 169 boys, who applied to Bülent Ecevit Medical Faculty, Pediatric Outpatient Clinic by taking the approval of their parents. In addition to the evaluation of the prevalence of the deficiencies of iron, vitamin B12 and folate, a survey study including various parameters such as socioeconomic status, nourishment habits, physical development and educational level was carried out. Findings: Our study was done with a total of 392 healthy children, 223 girls and 169 boys. %60,5 iron deficiency, %33,4 vitamin B12 deficiency and %7,6 folate deficiency and inadequacy was detected in those who participated in the study. There was no statistically significant difference between the iron and folate deficiency and gender and age. A statistically significant difference in adolescent incidence of vitamin B12 deficiency was recognized when the participants were examined in two groups of 6-10 ages (n= 211) and 11-14 ages (n= 181). There is no statistically significant difference with respect to vitamin B12 deficiency between the cases with iron deficiency and without iron deficiency (p>0,05). %10,2 folate deficiency and inadequacy was determined in those with iron deficiency whereas %3,9 folate deficiency and inadequacy was found in those without iron deficiency. This difference was determined as statistically significant (p=0,037). No statistically significant relation was found between the socioeconomic level and nourishment habit and the deficiency of iron and deficiency of iron anaemia. As the educational status increases, it is statistically meaningful that there is a decrease in vitamin B12 level (repectively p<0,001 and p=0,001). It's determined that vitamin B12 deficiency decreases as the consumption of red meat increases (p=0,006), as the consumption of vegetable increases, the folate deficiency decreases (p=0,017). A statistically significant relation was found between the iron deficiency and anorexia (p=0,046), amnesia (p=0,001), headache (p= 0,017), psyshiartic problems (p=0,013). A statistically significant difference was found between folate deficiency and paleness, weakness (p=0,008). A statistically significant relation was found between vitamin B12 deficiency and weight loss, weight gain problem (p= 0,038), headache (p=0,039). There was no statistically significant difference between age and gender and plasma homocysteine levels (p>0,05). Plasma homocysteine level was found to be statistically higher in participant with vitamin B12 deficiency (p=0,018). A statistically significant difference was found in terms of hyperhomocysteinemia when compared to insufficiency with normal vitamin B12 levels (p=0,041). Hyperhomocysteinemia was found in %33,3 of participant with folate deficiency and inadequacy and in %16,3 of participant with normal folate level, the difference was statistically significant (p=0,035).Discussion: Micronutrient deficiencies, not clinically significant, have many negative effects on human health. Nutritional deficiencies are often seen due to increased need for growth in children, unregulated nutrition habits and socioeconomic factors. These deficiencies cannot always come up with clinical complaints. Our aim should be to identify deficiencies before clinical symptoms occur. There has been many studies conducted on micronutrient deficiencies in developed countries. In our study, we found that deficiency of iron, vitamin B12 and folate is common in healthy children. There is a need for extensive research on prevalence of the problem and the preparation of programmes for solution.