Alternatif yeşilliklerde (mibuna, mizuna ve komatsuna) tuz stresinin meydana getirdiği bazı fizyolojik, morfolojik ve kimyasal değişikliklerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmamızda materyal olarak Mibuna (Brassica rapa var. nipposinica), Mizuna (Brassica rapa var. japonica) ve Komatsuna (Brassica rapa L. var. perviridis) kullanılmıştır. Denememiz kontrollü koşullar altında sıcaklığı +40°C ile –20°C arasında ayarlanabilen iklim odasında kurulmuştur. Tüm deneyler, 20°C sıcaklık, %65-70 nem, 10/14 (aydınlık/gece) saatlik fotoperiyodik düzende, 400 µmol m-2s-1 ışık şiddetine sahip iklim odasında gerçekleştirilmiştir. Bitkiler iklim odasında çıkış ve fide dönemlerine kadar damla sulama ile Hoagland besin çözeltisi içeren hidroponik sisteme alınmış, daha sonra 800 ml hacminde perlit içeren saksılarda Hoagland çözeltisi ile beraber tuz stresi uygulamalarına başlanmıştır. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurularak ve her tekerrür 3 tür (mibuna, mizuna ve komatsuna) ve 4 tuz konsantrasyonundan (kontrol, 50, 100 ve 200 mM NaCl) oluşmaktadır. Tüm denemede toplam 36 parsel, her parselde 10 bitki ve tüm denemede toplam 360 bitki kullanılmıştır. Hasat döneminde bitkilerde yaprak hasar indeksi, yaprak sayısı (adet), yaprak ağırlığı (g), yaprak kalınlığı (mm), yaprak alanı (cm2), bitki boyu (cm), kök derinliği (cm), yaş ve kuru ağırlıklar (g) yaprak oransal su içeriği (%), yaprak su potansiyeli (-MPa), yaprak hücrelerinde membran zararlanması (%), yaprak sıcaklıkları (°C), klorofil miktarı (SPAD değeri), yaprak stoma geçirgenliği (mmol m-2s-1), yaprak renk değerleri (L*, a ve b) ile yapraklarda bulunan makro ve mikro besin elementleri miktarları (% ve ppm) ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre denemede tuz konsatrasyonlarının artmasına ters orantılı olarak olarak mibuna, mizuna ve komatsuna bitkilerinin; yaprak sayıları, yaprak ağırlıkları, yaprak alanları, bitki boyları, kök derinlikleri, yaprak yaş ve kuru ağırlıkları, yaprak oransal su içerikleri, yaprak su potansiyelleri, yaprak klorofil miktarları ile yapraklarda bulunan makro ve mikro besin elementi oranlarında azalmaların olduğu görülmüştür. Dolayısıyla tuz miktarının artmasıyla bu kriterlerin tamamının azaldığı saptanmıştır. Bu sonuçların aksine artan tuz konsantrasyonu sonucunda ele alınan türlerin yaprak kalınlıkları, membran zarar indeksi, yaprak sıcaklıkları, yaprak renk değerleri ile yaprak stoma geçirgenlikleri tuz konsantrasyonu artışıyla doğru orantılı olarak artmıştır.

In this study, Mibuna (Brassica rapa var. nipposinica), Mizuna (Brassica rapa var. japonica) and Komatsuna (Brassica rapa L. var. perviridis) were used as plant material. Our experiment was established under controlled conditions in a adjustable climate room with a temperature between + 40 °C and 20 °C. All experiments were performed, 20 °C temperature, 65-70% humidity, 10/14 (light / night) hour photoperiod, 400 µmol m-2s-1 in a climate room. Hoagland hydroponic solution was used by drip irrigation in hydroponic system during emergence and seeding periods then salt stress applications were made. The experiment consists of 3 replications with randomized plots with 3 replicates (Mibuna, Mizuna and Komatsuna) and 4 salt concentrations (control, 50, 100 and 200 mM NaCl). There were 36 parcels in the experiment, 10 plants in each parcel and 360 plants in the whole experiment. During the harvest, leaf damage index, number of leaves, weight of leaf (g), leaf thickness (mm), leaf area (cm2), plant height (cm), root depth (cm), leaf fresh and dry weight (g), relative leaf water content (%), leaf water potential (MPa), membrane damage in leaf cells (%), leaf temperature (°C), chlorophyll content (SPAD value), leaf stoma permeability (mmol m-2s-1), leaf color values (L*, a and b) and macro and micro nutrients content were determined. According to the obtained results from the trial, when the salt rate in the Hoagland hydroponic solution was increased, the number of leaves, leaf weight, leaf area, plant height, root depth, leaf fresh and dry weight, relative leaf water, leaf water potential, chlorophyll amount and macro-micro nutrient elements in the leaves decreased. Therefore, it was determined that all of these criteria decreased with the increasing amount of salt. Contrary to these results, the leaf thickness, membrane damage in leaf cells, leaf temperature, leaf stoma permeability and leaf color values increased with the increasing raios of NaCl.