Alışveriş merkezlerindeki akustik konforun irdelenmesine yönelik iç mekan işitsel peyzaj çalışması: Eskişehir Espark Avm örneği

Abstract

Alışveriş merkezlerinde; alışveriş yapma, eğlenme, yeme-içme ve çalışma gibi ticari tüm taleplerin yerine getirilebilmesi için; aydınlatma, iklim, bitki örtüsü, su öğeleri, yaya-taşıt aksları, toplanma birimleri, satış birimleri, açık-kapalı eğlence birimleri ve yeme-içme birimleri bir araya gelmektedir. Bunun sonucunda oluşan yoğunluk; kullanıcıların yapıda rahat vakit geçirmesi amacıyla optimum düzeyde sağlanması gereken işitsel konfor, ısıl konfor, aydınlatma, iç hava kalitesi ve doğal havalandırma gibi konfor gereksinimlerinin yönetiminde zorlukları beraberinde getirmiştir. Son yıllarda konfor gereksinimlerine göre işitsel konfor düzeyini tespit etme-sağlama amaçlı çalışmalarda `işitsel peyzaj` yaklaşımı ön plana çıkmaktadır. İşitsel peyzaj; ses kaynakları ile çevresel etkileşim sonucunda oluşan ses ortamın, olumlu-olumsuz fikirlerden bağımsız olarak belirlenmesi şeklinde tanımlanabilmektedir. Bu yaklaşımla; gürültüden bağımsız algılanan ses ortamı oluşturan seslerin ortam kullanıcıları üzerindeki etkisi öznel/nesnel yöntemlerle birbirlerinden ayrılmaktadır. Ancak bu öznel/nesnel yöntemler için standartlaştırma çalışmaları olmasına karşın, sağlanması gereken memnuniyet değerleriyle ilgili standart henüz oluşturulamamıştır. Bu bağlamda kentsel işitsel peyzaj çalışmaları için üretilmiş yöntem, kapalı mekanlardaki kullanılabilirliği incelenmek üzere, mekânsal kurgu açısından kentle benzerlik gösteren AVM yapılarından Espark AVM'de iç mekân işitsel peyzaj çalışması ile değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında öznel veri eldesi için alan anket çalışmaları ile sembol ses, `sembol ses/ses ortam` memnuniyeti ve ses ortam kalitesi belirleme, nesnel veri eldesi için ses yürüyüşü ve sabit noktalarda ses düzey ölçmeleri, binaural ses kayıtlarının alımı, ses kayıtlarının metrik analizlerinin hesaplanması, metrik açıklayıcılığı bulunan her sıfat çifti için listelenen denklemlerin kullanımı aşamaları uygulanmıştır. Sonucunda temel kaynakta üretilmiş yöntemin, genel itibariyle temel kaynak kapsamında önerilen çalışma alanlarındaki total verilerin analizi ile kullanılabilirliği, çalışma alanlarının ayrı ayrı analizinde ise kullanılamayacağı teyit edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Alışveriş merkezleri, İç mekân işitsel peyzajı, Sembol ses, Ses ortam kalitesi, Ses ortam memnuniyeti

In shopping centers; lighting, climate, vegetation, water elements, pedestrian-vehicle axles, assembly units, sales units, indoor and outdoor entertainment units and food and beverage units come together to fulfill all commercial demands such as: shopping, having fun, eating, drinking and working. The resulting intensity has brought difficulties in managing comfort requirements such as acoustic comfort, thermal comfort, lighting, indoor air quality and natural ventilation, which should be provided at the optimum level so that users can spend a comfortable time in the building. In recent years, `soundscape` approach has come to the forefront of studies aimed to determine and provide acoustic comfort level according to comfort requirements.Soundscape; can be defined as independent determination of the sound environment resulting from environmental interaction with sound sources, independent of positive and negative ideas. With this approach; the effect of the sounds created by the perceived sound environment independent from noise on the space users is separated by subjective / objective methods. However, although there are standardization studies for these subjective / objective methods, the standard regarding the satisfaction values to be achieved has not been established yet.In this context, the method produced for urban soundscape studies was evaluated with the indoor soundscape study on Espark AVM, one of the shopping center buildings that has similarities with the city in terms of spatial fiction, in order to examine its usability in indoor spaces. Within the scope of the study, soundmarks, `soundmarks / sound environment` satisfaction and sound environment quality were determined with field surveys for obtaining subjective data. In order to obtain objective data, sound walk and sound level measurements at fixed points, acquisition of binaural sound recordings, calculation of metric analysis of sound recordings, use of the listed equations for each adjective pair with metric explanatory steps were applied. As a result, it has been confirmed that the method produced in the main source is generally usable with the analysis of the total data in the study areas proposed within the scope of the main source, but it cannot be used in the analysis of the study areas separately.Keywords: Shopping centers, Indoor soundscape, Soundmarks, Sound environment quality, Sound environment satisfaction