Bir hukuki çare olarak üye devlet sorumluluğu

Abstract

Ekonomik ortaklık temelli bir topluluk olarak `Avrupa Ekonomik Topluluğu` adıyla kurulan Avrupa Birliği (AB) ilerleyen süreçte siyasi birlik olma amacıyla daha da genişletilmiş hedefler ortaya koymuştur. Bu doğrultuda AB daha da kurumsallaşmış ve otoriter konuma gelmiştir. Bundan dolayı AB'ye yüklenen sorumluluklar da artarak genişlemiştir. AB vatandaşlığı ve AB ordusunun kurulmasıyla güçlü bir yapı öngören AB, bunun yanında Birlik üye devletlerinin ve Birlik organlarının eylem ve işlemlerinin denetim ve geçerliliğinin kontrolü için kendi yargı sistemini kurmuştur. Bu yargı sisteminin temelini de Lüksemburg merkezli Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) oluşturmuştur. ABAD özellikle Birlik normlarının tüm üye ülkelerde uygulanması noktasında çıkacak eksiklik ve hataları önleme görev ve yetkisine sahiptir. Bu müşterek bir hukuk sistemi kurma amacının doğal ve zorunlu bir sonucudur.ABAD, Birlik hukukunun uygulanmasında gerek Birliğin organlarından gerekse de üye devletlerin sorumluluğundan kaynaklı doğacak zararların tazmininde asli görev ve yetkiye sahiptir. Bu birey olarak vatandaşın güçlü olan devlet karşısında korunması ve haklarının hukuki bir çare olarak güvence altına alınması bakımından hukuk devleti ilkesinin de bir gereğidir. Bu tez çalışmamla vatandaş karşısında üye devletin ve Birliğin ne tür bir sorumluluğunun olduğu ve bu sorumluluğa ilişkin şartların neler olduğu konuları ayrı ayrı irdelenecek ve bu çerçevede ABAD'ın emsal kararları, içtihatları ışığında sonuca ulaşılacaktır.

The European Union (EU), which was founded on an economic partnership basis and named `European Economic Community` in the beginning, has set extended goals to become a political union afterwards. In this direction, EU has become more institutionalized and authoritarian. Therefore, the liabilities that are imposed on the EU have also increased and expanded.The EU, which envisages a strong structure through the establishment of EU citizenship and the establishment of the EU army, has also established its own judicial system in order to audit and control validity of the actions and procedures of the Union member states and Union organs. The basis of this judicial system is Luxembourg-based European Court of Justice (ECJ). In particular, the ECJ has the duty and authority to prevent deficiencies and errors that may arise in the implementation of Union norms in all member states. This is a natural and imperative consequence of the aim of establishing a common legal system. The ECJ has the essential duty and authority to compensate for damages arising from the Union's organs and the liability of the member states in the implementation of the Union law. It is also a requirement of the principle of the rule of law, in terms of protecting the citizen as an individual against the powerful state and securing their rights as a legal remedy. With this thesis, the issues of what kind of liabilities the member state and the Union have against the citizen and what are the conditions for this liability will be examined separately and the conclusions will be reached in the light of the leading cases and jurisprudences of the ECJ.