Kentsel dönüşüm projelerinin kent kimliği üzerindeki etkisi (Lübnan-Beyrut-Solidere Kentsel Dönüşüm Projesi örnek alan incelemesi)

Abstract

ÖZETPlanlama ve Mimarlık disiplinlerin arakesitinde var olmuş Kentsel Tasarım; herölçekteki kentsel mekanla ve kullanıcıyla ilintili olup, problemlere karşı çözümarayan, alt ölçekten, üst ölçeğe kadar olan diyagramın her noktasında hemtasarım süreciyle, hem de tasarımın sonucu olan kentsel mekanla ilgilenen,sosyo-ekonomik ve kültürel dengeleri yorumlayarak, yaşanabilir, kaliteli, kentselmekanlar üretilmesini hedefleyen sürecin adıdır.Bu bakış açısıyla, Kentsel Dönüşüm üst başlığı çerçevesinde Kentsel Tasarım;dönüşümün sosyo-ekonomik, kültürel ve neticede fizik-mekan yansımasındakullanılacak olan önemli bir uygulama aracı olarak karşımıza çıkmaktadır.İnsanoğlunun sosyalleşmesi süreci ile oluşa gelmiş kentsel alanların herdönemde geçirmiş olduğu dönüşüm, özellikle son 200 yıl içersinde, planlama vetasarım disiplinleri bağlamında Kentsel Dönüşüm olgusu ile yönlendirilmektedir.Sanayi Devrimi ve Dünya Savaşları sonrası dönemde yaşanan kentselproblemlerin ortadan kaldırılması, daha sonra da, küreselleşme bağlamındaortaya çıkan yarışan kentler kavramı çerçevesinde gündeme gelen kentseldönüşüm olgusu; hem içeriği hem de süreci açısından evrilme süreci yaşamışve günümüzde göz ardı edilemez bir planlama politikası halini almıştır.Evrilmekte olan kentsel sistem bazı temel mekanizmalara sahip olup, bumekanizmalar ile dönüşüm süreci kendini göstermektedir. Dönüşüm süreciiçerisinde bulunan kentsel sistemin bu temel mekanizmaları ise; insanolgusunun kent sistemine armağan ettiği, ekonomik, sosyal ve kentin doğalyapısı ile yine insanoğlunun ortaklaşa kurguladığı ekolojik temelleredayanmaktadır.IXBu üç ana temel (ekonomik, ekolojik, sosyolojik) olgu ile ortaya çıkan kentselsistem içerisinde dönüşüm sürecini yönlendiren bileşenler ise; Kimlik,Yenilikçi/Vizyonel, Ekonomik, Sosyal ve Ekolojik bileşen olmak üzere beşliyapıdan oluşmaktadır.Kent sistemi okunurken veya bir kentsel dönüşüm süreci ortaya konulurken,yukarıda sayılan üç sac ayağı üzerine oturtulmuş olan bu beşli yapı dikkatealınmak ve bu başlıkların içerikleriyle hareket edilme zorunluluğu bulunmaktadır.Sonuç olarak; çok yönlü ve boyutlu içeriğe sahip olan Kentsel Dönüşümolgusunun uygulama sürecinde; insan, doğal yapı ve mekanın tarihsel gelişimidikkate alınarak üretilecek olan projenin, Kimlik, Yenilikçi Yaklaşım, EkonomikYapı, Sosyal ve Ekolojik bileşen boyutları dikkate alınarak değerlendirilmesigerekmektedir. Ancak bu şekilde Kentsel Dönüşüm süreci yönetilebilir vebaşarıya ulaşabilir olacaktır.X

ABSTRACTUrban design which exists at the intersection of two diciplines, urban planningand architecture, is related with urban areas and occupants in every scale.Urban design is the name of the process looking for solutions for the problemsof urban areas. At every point from the bottom scale to the top scale it isinterested in both of the design process and the urban area which is the designoutcome. This process provides contruction of inhabitable and high quality urbanareas by interpreting the socio-economic and cultural stability values.From this point of view, the urban design within the upper framework of theurban transformation, is an important application tool which is utilized for thereflection of socio-economic, cultural, and consequently the physic-spatial of thetransformation.In every period of the transformation of urban areas which is formed by theprocess of socialization of the humankind, particularly during the last 200 years,is directed by the urban transformation phenomenon within the context of designand planning disciplines.The urban transformation phenomenon which has come into the agenda withinthe context of global transformation phenomenon and the elimination of urbanissues emerging after the period of the industrial revolution and world wars, hasbeen evolved in terms of both it?s content and it?s process and become an noignorable planning policy.The evolving urban system has some basic mechanisms and the transformationprocess asserts itself by means of these mechanisms. The basic mechanisms ofthe urban system which is under the transformation process, are based on theXIeconomic, social fundamentals, which are presented to the urban system by thehumankind, and the ecological fundamentals collectively created by the naturalstructure of the city and the humankind.The constituents directing the transformation process within the urban systememerging with these three basic phenomenon (economic, sociological, andecological), are formed by a fivefold structure which is composed of Identity,Innovator/Visional, Economic, Social, and Ecological components.While comprehending the urban system or exhibiting the urban transformationprocess, the above mentioned fivefold structure based on the three basicphenomenon and contents of these topics should always be considered.Consequently, during the application process of the urban transformationphenomenon which has a multidimensional content, a project produced byconsidering humans, the natural structure, and the historical development of thelocality should be evaluated by considering it?s Identity, Innovator Approach,Economic, Social, and Ecological constituents. The urban transformationprocess can only be managed successfully by this way.XII