Implementation of toll road projects by build-operate-transfe model in Turkey

Abstract

Altyapı yatırımları devletlerin ekonomik verimi ve halkın yaşam kalitesi için hayati önem taşımaktadır. Ekonomik küreselleşme ile altyapı yatırımlarına olan ihtiyaç hızla artmıştır. Devletler bu altyapı yatırımlarını kendi sınırlı bütçeleriyle gerçekleştiremediklerinden alternatif finans modeli olarak KÖİ.'lere (Kamu?Özel?İşbirlikleri) yönelmişlerdir. Bu KÖİ modellelerinden biri olan Y.İ.D. (Yap?İşlet? Devret), altyapı yatırım projelerinin özel sektörün finansal yardımıyla hayata geçirilmesini sağlayacak bir seçenek olarak doğmuştur.Y.İ.D. projeleri uzun süreli, büyük ölçekli, karmaşık yapılı ve yüksek meblağda sermaye gerektiren projelerdir. Bu nedenle detaylı fizibilite çalışmaları, araştırma ve değerlendirmeler zaruridir. Bu modelle gerçekleştirilecek projeler iyi planlanmış ve kontrollü analizler gerektirmektedir.Y.İ.D., artan nüfusun taleplerini karşılamak üzere enerji, maden, su ve ulaştırma gibi altyapı yatırımlarında kullanılmaktadır. Son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde ulaştırmaya dair ihtiyaç artmıştır. Bu nedenle Y.İ.D.'nin sıkça kullanıldığı alanlardan biri de otoyol projeleridir. Birçok ülkede Y.İ.D. modeliyle gerçekleştirilmiş otoyol projeleri bulunmaktadır Türkiye'de büyük ölçekli bir Y.İ.D. otoyol projesi bulunmamakla birlikte, Kara Yolları Genel Müdürlüğü yakın gelecekte bu modeli uygulamayı planlamaktadır. Bu çalışmada uzun zamandır gerçekleştirilmek istenen GİOP'i (Gebze?İzmir Otoyol Projesi) ele alınmıştır.Bu çalışma daha önceki Y.İ.D. projelerinin başarılarının ve eksikliklerinin belirlenmesiyle, gelecekti projelerde yapılabilecek muhtemel hataların ve risklerin, en aza indirgenebileceğini savunmaktadır. Y.İ.D. modeli bu modelle hayata geçirilmiş otoyol projeleri aracılığyla incelenmiştir. Bu incelemeler ışığında gelecekteki Y.İ.D projelerinin başarıyla yapılabilmesi için gerekli koşullar önerilmiştir.

Infrastructure is vital to the nations? production and distribution of economic output as well as the citizens? quality of life. With the economic globalization need of these infrastructure investments increased rapidly. Governments gravitated to PPPs (Public-Private-Partnerships) as alternative financing models because they can not realize these infrastructure investments by their limited budget. B.O.T. (Build-Operate-Transfer) which is one of PPP models emerged as an option to provide implementation of infrastructure projects with the financial help of private sector.B.O.T. projects are long term, large in scale, with complex structure and require high amount of capital. Thus, detailed feasibility studies, researches and evaluations are essential. Projects which will be implemented by this model require well planned and controlled analyzes.B.O.T. is used for infrastructure investments as energy, mining, water and transportation to meet the demand of increasing population. In recent years transportation demand increased in developing countries. Because of this one of the areas that B.O.T. mostly used is toll road projects.There are toll road projects implemented by B.O.T. model in many countries. There is not a large scale B.O.T. toll road project in Turkey however General Directorate of Highways plans to apply this model in the near future. In this study, GİTR (Gebze - İzmir Toll Road) project which is intended to be implemented by B.O.T. model for a long time is selected as the case study.This study argues that probable mistakes and risks of future projects can be minimized by determining success and missing points of previous B.O.T. projects. B.O.T. model is analyzed via toll road projects implemented by this model. Experiences of these example projects are analyzed in detail to propose necessary circumstances to provide future successful B.O.T. projects.