Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî`nin Muhtasaru`l-Velâye adlı eseri: Metin-inceleme

Abstract

XVII. yüzyıl sonlarıyla XVIII. yüzyıl başlarında yaşayıp Üsküdar'da vefat eden Nakşibendi silsilesi büyüklerinden Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî'nin tasavvuf öğretilerine dair Osmanlı coğrafyasında Farsça olarak kaleme aldığı Muhtasaru'l-velâye adlı mensur eseri, çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu eser, Nakşibendilik, Nakşibendiliğin esasları ve bu silsilede yetişmiş önemli şahsiyetlerin hayatı ve tasavvufi görüşleri hakkında bilgi içermesi bakımından önemlidir.Üç bölümden oluşan çalışmada Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî'nin yaşadığı dönemdeki tasavvufi çevre incelenip tasavvuf ve Nakşibendilik hakkında bilgiler verilmiş; çalışmamızın esasını teşkil eden Muhtasaru'l-velâye'nin muhtevası ve özetiyle birlikte müellifin hayatı hakkında bilgi verilmiş, yazma nüshaları tanıtılmış ve inceleme yapılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise eserin Farsça metnine yer verilmiştir.Çalışmada, Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî'nin Muhtasaru'l-velâye adlı Farsça eserinin tanıtılarak edebiyat ve düşünce dünyasındaki yerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

The subject of this study is Muhtasaru?l-velâye, a prose work by Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî, who lived between late XVII. ? early XVIII. centuries in Üsküdar, a prominent figure of the Naqshbandi order; the work is in Persian and about the Sufi doctrines of its author. It is important in that it contains information about the Naqshbandi order, its fundamentals, prominent personalities from the order and their ideas about the Sufi way.The study consists of three sections: in the first section, the Sufi environment in Ebû Abdullah Muhammed es-Semerkandî?s lifespan is analyzed and some information is provided about Sufism and the Naqshbandi order; the second section, being the core of the study, consists of a summary and contents of Muhtasaru?l-velâye, while its manuscript copies are presented and analysed; in the final section the Persian text of the work is presented.The aim of the study is the presentation of Ebû Abdullah Muhammed es- Semerkandî?s Persian work Muhtasaru?l-velâye and the establishment thereof within the world of literature.